Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podtyp:szczękoczułkopodobne—
Cheliceromorpha
Diagnoza
Podobniewykształconąsegmentacjęprosomymają
równieżdwieinnegrupypajęczaków:rozłupno-
Stawonogimająceprzydatkiopołożeniuprzedgę-
głowce(Schizomida)igłaszczkobieżne(Palpigradi),
bowymwpostacichelicer(1–4.członowe)(ryc.25).
uktórychprosomapokrytajestodstronygrzbieto-
Brakwykształconejczęścigłowowej,brakczułków
wejtrzematarczkami:propeltidiumpokrywające
iwłaściwychnarządówgębowychwpostaciszczęk
czterypierwszesegmentyprosomy,mezopeltidium
iżuwaczek.Ciałopodzielonenadwietagmy:prosomę
pokrywającepiątysegmentimetapeltidiumpokry-
iopistosomę(niekiedybardzosilniezredukowaną).
wająceostatni,czyliszóstysegmentprosomy.Być
możejednakuSchizomidaiPalpigradijesttoproces
wtórny.
Filogeneza
2.anamorfoza.Jakozjawiskowyraźniena-
wiązującedoprzodkówstawonogówwystępowa-
łoutrylobitów,natomiastspośróddzisiajżyją-
Cheliceromorphapodwzględembudowysąrela-
cych
Cheliceromorpha
zjawisko
anamorfozy
tywnienajbardziejpodobnedokopalnychTrilobito-
występujeukikutnic(Pantopoda).Zjawiskoana-
morpha.Braknatomiastpowiązańzinnymidużymi
morfozywystępowałorównieżuwymarłychwiel-
szczepamistawonogów(skorupiakamijCrustacea
koraków(Eurypterida),uktórychliczbasegmentów
czytchawkodysznymijTracheata).
opistosomybyłaniepełnaiwzrastaławczasiekażde-
CheliceromorphaiTrilobitomorphałącząnastę-
golinienia.
pującecechy:
3.budowaodnóży.Dotrylobitowejbudowyod-
1.segmentacjaprosomyniektórychChelicero-
nóżynawiązująodnóżawodnychCheliceromorpha
morpha.Nawiązujeonadoczterosegmentowejczę-
ostrogonów(Xiphosurida);składająsięonebowiem
ścigłowowejlarwtrylobitówjProtaspis.Taki
zniewielkiegotelopodituwpostaciwąskiejgałązki
typsegmentacjiprosomywystępujeusolfug,gdzie
wewnętrznejorazblaszkowatejgałązkizewnętrznej
czterosegmentowaczęśćprosomypokrytajesttarcz-
odpowiadającejpraeepipoditowiutrylobitów.
kąpropeltidium,natomiastresztaprosomytodwa
Powyższewspólnecechybyłypodstawądoutwo-
wolnesegmentytworzącemezo-imetapeltidium.
rzeniagrupyArachnata(Arachnomorpha)obejmują-
Podobnieukształtowanasegmentacjaprzedniejczę-
cejtrylobityiszczękoczułkowce.
ściciaławystępujeuwieluroztoczy(Acariformes),
Jednakoboktychcechprymitywnych(plezjo-
uktórychczterypierwszesegmentytworząprote-
morficznych)Cheliceromorphawykształciłyszereg
rosomę,natomiastdwapozostałesegmentyzodnó-
cechspecyficznych(apomorficznych)takichjak:
żamiisegmentyopistosomytworząhysterosomę.
1.chelicery;2.odmiennatagmatyzacjaciała(pro-
