Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prawdaicharakter.
SłowoodRedaktoraNaukowego
PrzedstawiającwysiłkimoichmłodszychKoleżanekiKolegówwposzukiwaniu
prawdyoodniesieniachprzedstawicielidawnejiwspółczesnejkulturyeuropej-
skiejdojejantycznychźródełorazowzajemnychrelacjachkulturorientalnej
ieuropejskiej,pragnęzwrócićuwagęnapotrzebęnietylkociągłegosamokształ-
cenia,lecztakżenakoniecznośćkształtowaniawpracynaukowejswegocharak-
teru.Oczywiścieniejestemtuoryginalny.JużGrecy,pierwsimyślicieleEuropy,
podnieślitękwestię-jatylkojąprzypomnę,bomoimzdaniemjestszczególnie
aktualnawtakzwanychnaszychczasach.
KiedyPlutarchzCheroneiwdrugiejpołowieIwiekupoChrystusieprzyj-
mowałdzieciprzyjaciół,awłaściwiedorastającąmłodzież,doswojejprywatnej
nszkoły”filozoficznej,zastanawiałsię,czegowłaściwiemauczyć,kuczemuiść.
Odpowiedźwydawałasięprosta:kuprawdzie.Niemniejwistociepytaniedoty-
czyłoczegośważniejszego-czykandydatnamiłośnikafilozoficznejmądrości
jestwychowanykuwolności.Takibowiemmamyzwyczaj-pisałwwielutrak-
tatach,aszczególniewewstępiedojednegoznich,Osłuchaniu(Deaudiendo1,
37B-E)-żemłodegoczłowiekawdzieciństwiechroniiprowadzipaidagogós,
apotemodpowiedninauczycieleiwychowawcy.Wreszcieuczeńuwalniasię
spodichopiekiiwłasnyrozum(lógos)mazaprzewodnika.Jestwolny!Może
przystąpićdonaukifilozofii.Okazujesięjednak,żenajpierwtrzebanzniego
pychęwydmuchać”,byniemieszałwolnościzeswawolą,akuprawdziezmie-
rzał,trzymającwryzachnamiętnościmłodegowieku.Tupojawiasiępojęcieso-
frosýne-panowanianadsobą.Wpojonemłodemuczłowiekowiobyczajerodzą
swoistegorodzajuochronę-naturalnywstyd(aidós)przeduczynkami,które
mogłybygozepchnąćzdrogiprawdynadrogęmniemania(dóksa),czylirelaty-
wizmumoralnego.Dopierotakprzygotowanyiotakichcechachkandydatmoże
nauczyćsiętego,cotrzebachcieć,bymócdalejżyć,jakchce(1,37).Plutarch
idzietuzaswymduchowymmistrzemPlatonemorazzawspólnymichideałem
Sokratesem,którzydowodzili,żewychowanieinauczaniemiałyprowadzićdo
mądrego,opartegonalógos-rozumiesamowychowaniadojrzałegoczłowieka.
Ichzdaniemumiejętnośćpoznawaniaprawdyjestściślezwiązanazopanowa-
niemiskromnością.PonadczterystalatprzedPlutarchemzwięźleistotęrzeczy
