Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uniwersalnywymiarirolasumieniawtrudnychsytuacjachmedycznych
Wetycerozróżniasięwielerodzajówsumienia.Mimo
żeprzytoczonapowyżejdefinicjabardzodobrzeoddajejego
istotę,topodsumowanierozważańnatematsumieniaoraz
sformułowaniepodstawowychzasadetycznychjegofunk-
cjonowaniawymagakrótkiegoopisuniektórychjegood-
mian.
Wyróżniamysumienieprawdziwe(conscientiavera)oraz
błędne(conscientiaerronea).Różnicyupatrujemytutajwsto-
sunkuogólnejregułypostępowaniaczłowiekazakodowanej
wjegoświadomościdoobiektywnegoporządkumoralnego.
Osumieniuprawdziwymbędziemywięcmówićwtedy,gdy
regułytebędązesobązgodne,osumieniubłędnymnato-
miast–wsytuacjigdynastąpimiędzynimirozdźwięk.Su-
mieniebłędneniejestjednaknsumieniemzłym”.Człowiek
bowiemjestprzekonanyosłusznościswojegopostępowania
itapewnośćpozbawiagoniejakomocy,byowewątpliwo-
ściwyjaśnić.Jesttosumienieniepokonalniebłędne,inaczej
tzw.dobrawiara.Jeżelizaśczłowiekmapewnewątpliwości
codomoralnościdanegoczynu,aleprzezwłasnezaniedba-
nieichniewyjaśni,wtedymamydoczynieniazsumieniem
pokonalniebłędnym49.
Kolejnanklasyfikacja”sumieniatopodziałnasumienie
pewne(conscientiacerta)orazwątpliwe(conscientiadubia).
Wpierwszejsytuacjiniemówimyjednakściśleopewno-
ści,araczejoprawdopodobieństwie.Jesttobowiempew-
ność,któraodnosisiędokonkretnychczynówiichwarto-
ścimoralnejorazbazujenacodziennejpraktyceludzkiego
życia,napoznawaniuprawdmoralnychjedyniezapomocą
środkówczłowiekowidostępnych.Sumieniepewneoznacza
zatemnstansumienia,wktórymczłowiekwformowanych
przezsiebiekonkretnychsądachmoralnychwyklucza,uza-
sadnionedostępnymmupotocznympoznaniem,racjewąt-
49
Tamże.
·20·
