2
44
nazwy:Hsystemprojektowany”,podkreślającprzeztoszerszy,systemo-
wykontekstprojektowanegoobiektu.
Wkażdymprocesieprojektowaniakoniecznejestutworzeniekoncep-
tualnegobądźfizycznegomodeludziałania(zachowywaniasię)projek-
towanegoobiektu.Stopieńzgodnościmodeluzobiektemrzeczywistym
araczejstopieńodwzorowaniawmodeluantycypowanych,istotnych
(dlaokreślonegocelu)cechsystemurzeczywistego–topodstawowe
kryteriumpoprawnościprzyjęciategomodelu.Systemczłowiek-obiekt
technicznymacharakterdynamiczny:zmieniasięwczasie,aktywnie
działanaotoczeniefizyczno-chemiczno-biologiczneorazspołeczne,
atakżepodlegadziałaniutegośrodowiska.Podczasdziałaniawchodzi
wliczneinterakcjezinnymisystemami,wwynikuczegomożemodyfi-
kowaćwcześniejustalonyplandziałania.
Systemczłowiek-obiekttechnicznymożemiećróżnestopniezłożo-
ności,gdyżwynikatozfunkcji,jakietensystemspełniawrzeczywistym
nadsystemiespołeczno-technicznym.Najbardziejzłożonynadsystemto
cywilizacjatechniczna.Maonzasięgogólnoświatowyiobejmujecałą
ludzkośćwrazzewszystkimiwytworamitechniki.Myśloprojektowa-
niutakiegosystemujestutopią,gdyżobiektotakimstopniuzłożoności
jestnietylkoniesterowalny,alenawetniemożebyćprecyzyjnieopisany.
Wceluprzedstawienianowejkoncepcjiprojektowaniasystemów
człowiek-obiekttechnicznybardziejrozsądnejestpodejściedotegopro-
blemuzprzeciwnejstrony,czyliodnakreśleniamodeluelementarnego
najmniejszegosystemutegotypu.Wmiaręrozwojuteoriiipraktykita-
kiegoprojektowaniabędziemożnarozszerzaćmetodykęprojektowania
ergonomicznegonasystemyowiększymstopniuzłożoności.
Nazwę:elementarnysystemczłowiek-obiekttechnicznyprzyjętodla
systemuzłożonegozjednegoczłowiekaorazokreślonejliczbyirodza-
jówśrodkówtechnicznych,którymionposługujesięprzywykonywa-
niuzaplanowanegozadaniawokreślonymczasieiwokreślonysposób.
Elementarnośćsystemu–jakocechajegostruktury–poleganatym,że
pozbawieniegodowolnegoelementunaruszajegozdolnośćdowykony-
waniazaplanowanychzadań[59].Elementarnesystemyczłowiek-obiekt
technicznymogąróżnićsięznaczniemiędzysobąpodwzględem:
■
zakresuistopniatrudności(lubzłożoności)wykonywanychzadań;
■
intensywnościwpływunaotoczenie(zwłaszczanaczynnikiśrodowi-
skafizycznego,chemicznegoibiologicznego);
■
siłypowiązańzinnymisystemamielementarnymi;
■
znaczeniadladziałanianadsystemuitp.
Praktyczniekażdysystemelementarnymożebyćutożsamianyze
stanowiskiempracy,jeżelirozważaniadotyczązawodowejdziałalności
człowieka.Możnapowiedzieć,żekoniecznymidostatecznymwarun-