2
46
ergonomicznego.Ogólnewskazówkipomocnewrozwiązaniutegopro-
blemudałpsychologamerykańskiP.M.Fitts[39].Sformułowałonlistę
działańifunkcji,wktórychczłowiekprzewyższamaszynęalbomaszyna
przewyższaczłowieka.
Człowiekprzewyższaurządzenietechnicznewnastępującychdzia-
łaniach:
■
wykrywaniesłabychsygnałów,zarównowzrokowych,jakisłucho-
wych;
■
wykrywaniesygnałówprzypadkowych,pojawiającychsięnatleszu-
mu;
■
odbiór,interpretacjaiscalanieinformacjicząstkowejorazuzupełnia-
niebrakującychinformacji;
■
wykonywaniepłynnychoperacjisterowania;
■
przechowywaniedużejilościinformacjiprzezdługiokresiwykorzy-
stywanieichwodpowiedniejchwiliorazumiejętnośćkojarzeniaze
sobąróżnorodnychinformacji;
■
myślenieindukcyjne(wyciąganiewnioskówiformułowanieuogól-
nieńnapodstawiedokonanychobserwacjiiprzesłanekstanowiących
poszczególneprzypadkiwnioskówiuogólnień);
■
zmianywzakresiewykonywanychfunkcjiwwynikuuczeniasię(po-
prawasprawnościwtokupracy);
■
zdolnośćdodziałaniawsytuacjachnieoczekiwanychimałoprawdo-
podobnych(działanieintuicyjne);
■
wykrywanieipoprawianiebłędów,zarównoswoich,jakimaszyny.
Urządzenietechniczneprzewyższaczłowiekawnastępujących
działaniach:
■
szybkośćdziałania;
■
wielkośćdysponowanejsiły,mocyiichstabilność;
■
niezmiennośćwykonywaniastereotypowychczynnościizadań;
■
przechowywanieinformacjiwpostaciskróconejikasowanieinfor-
macji;
■
zdolnośćdowykonywaniawieluoperacjirównocześnie;
■
odporność(zaprogramowana)nawarunkiśrodowiskazewnętrz-
nego.
Tenpodziałrólmiędzymaszynęiczłowiekaodpowiadawspółcze-
snemupoziomowiwiedzy.Wpraktyceprojektowejczęstotrzebaodejść
odracjonalnejoptymalnościwrozdzialezadańmiędzyczłowiekaama-
szynę.Przyczynąsąwzględyekonomiczne,rzadziejtechniczne.Taniej
jestbowiemwyszkolićiopłacićrobotnika,którybędziewykonywał
czynnościprzynależnemaszynie,adziękitemu–zbudowaćmaszynę