Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wymiaryimodelenie(pełno)sprawności…
Wokółdefinicji
13
Słownikpedagogicznydefiniujeniepełnosprawnośćjakostanjednostki,który
charakteryzujesięwystępowaniemokreślonychdeficytówwrozwojufizycznym
i/lubumysłowym
5
ocharakterzecałkowitymlubczęściowym,stałymlubokre-
sowym(przejściowym)
6
.Uniemożliwiająonelubznacznieutrudniająwykony-
waniezadańżyciowych,któreokreślonesąwnormachprawnychispołecznych
7
.
Niepełnosprawnośćmożedotyczyćsferysensorycznej,fizycznej,psychicz-
nejlubmiećcharakterwielozakresowy8.Uważasięnawet,żeniepełnospraw-
nośćjesttotakistan,wramachktóregodanajednostkanietylkodotkniętajest
fizycznymlubumysłowymdeficytem,alerównieżmożedoświadczaćdyskry-
minacjiwynikającejztejsytuacji9.IwonaChrzanowskazaznacza,żerozpatru-
jącproblematykępostawwobecniepełnosprawności,należywziąćpoduwagę
trzykomponenty:behawioralny(piętno),afektywny(uprzedzenie)ipoznaw-
czy(stereotyp)10.
Wdefinicjachniepełnosprawnościpodkreślasięjednakdośćzgodniefakt,
iżdotyczyćonamożewszelkichdysfunkcjiorganizmuoraznajwcześniejszych
chwilżycia.Poduwagębranyjestzarównookresprenatalny,jakirozmaite
uszkodzeniaczyzmianypochodzącezotoczeniawciągutrwaniacałegożycia,
będącekonsekwencjądziałaniaczynnikówzewnętrznych.
Zob.m.in.RozporządzenieMENz24lipca2015r.wsprawieudzialaniapomocy
osobomniepełnosprawnym,niedostosowanymspołecznieizagrożonymniedostosowa-
niemspołecznym.
6
Zob.M.Bolińska,Literackieobrazychorób,defcytówizaburzeńwwybranych
powieściachDorotyTerakowskiej,Kielce2016,s.10-11.
7
Niepełnosprawność,[w:]Cz.Kupisiewicz,M.Kupisiewicz,Słownikpedagogiczny,
Warszawa2009,s.117.Określasiękilkastopniniepełnosprawności,wtymstopieńlekki,
umiarkowanylubznaczny.Przyrozróżnianiubranesąpoduwagękryteriabiologiczne,
społeczneizawodowe.Typ,charakteristopieńniepełnosprawnościmajątakżeznaczenie
wprocesierehabilitacji.Wnowszychźródłachmówisięoniepełnosprawnościintelektu-
alnej.
8
Por.S.Sadowska,Kuedukacjizorientowanejnazmianęspołecznegoobrazuosób
niepełnosprawnych,Toruń2005.
9
Zob.A.Mason,H.D.Pratt,D.R.Patel,D.E.Greydanus,K.Z.Yahya,Prejudice
towardpeoplewithdisabilities,in:J.L.Chin(ed.),Tepsychologyofprejudiceanddiscrim-
ination,Vo.4Disability,Religion,PhysigueandotherTraits,Westport,CT2004.
10
I.Chrzanowska,op.cit.,s.90-93.
5
