1.1.Geneza,celiistotabadańekonometrycznych
19
rynkudlacelówstudiówprzedinwestycyjnych.Modeletakiesąjednakzwykleściśle
strzeżoneprzezstosującejefirmyprzedfirmamikonkurencyjnymi,azatemwogó-
leprzedpublikacją;
b)gospodarkikrajowej,naktórym,bądźtoistniejąosobneurzędywrandze
ministerstw,bądźteżwposzczególnychministerstwach,zwłaszczawministerstwach
gospodarki,finansówipodobnych–specjalnedepartamenty,które,dysponując
wysokokwalifikowanąkadrąiolbrzymimimożliwościamiobliczeniowymioraz
posiadającdostępdoodpowiednioszczegółowychidokładnychdanychstatystycz-
nychisprawozdawczych,zajmująsiębadaniami,wtymprzyszerokimwykorzys-
taniumetodilościowych.Sporządzająonediagnozyiprognozyjużodwieludzie-
sięcioleci,ciągleulepszającstosowanenarzędziaimetodybadania,zarównoagre-
gatówtypu:produktkrajowy(brutto,netto,podzielony,wytworzony)orazjego
częściskładowych(konsumpcjaprywatna,publiczna,inwestycjeprywatne,pub-
liczne,eksport,import,zmianyzapasówitd.),jakiwybranychgrupproduktów
oraznarzędziicelówpolitykigospodarczej(stópprocentowych,kursuwalutowego,
stawekcelnych,stopyinflacji,stopybezrobociaitd.).Ponadto,podobnemetody
ilościowestosowanesądoanalizyzjawiskiprocesównaszczeblusektora,gałęzi
czyregionugospodarkiokreślonychkrajów.Wrelatywniełatwodostępnychpub-
likacjachmożnaczasamiznaleźćnawetopisymetodstosowanychprzezodpowied-
nieurzędy,np.Francji,Holandii,JaponiiczyUSA.Badaniateprowadzonesą
wzwiązkuzzaangażowaniempaństwawpolitykęgospodarczą,czylitzw.inter-
wencjonizmempaństwowym;
c)grupykrajóworazgospodarkiświatowej.Znanymimodelamiekonometrycz-
nymi,obejmującymigospodarkiwielukrajów,sąmodelegospodarkikrajów
EWG͞UE,OECDorazmodelLINK,szerokouwzględniającyhandelmiędzy-
narodowy29.
Bezwzględunaszczebel,dlaktóregoprowadzonesąbadania,przedmiotem
zainteresowaniapraktycznegosązależnościopisującepopyt,wartośćsprzedaży,
wydatkiinwestycyjne,wielkośćprodukcji,kosztyprodukcji,kosztysprzedaży,
wydajnośćpracy,zatrudnienieitp.
Azatem,jednąznajważniejszychdziedzinbadańilościowychsąbadaniaryn-
ków:krajowegoizagranicznych,obejmująceprzedewszystkimchłonnośćrynku,
popyt,cenową(prostąikrzyżową)orazdochodowąelastycznośćpopytu,percepcję
działańmarketingowychitd.Wszczególności,wśródzmiennychobjaśniających
poziomsprzedażyuwzględniasię:
a)czynnikiekonomiczne,np.:dochodyodbiorców,cenęproduktu,cenypro-
duktówkomplementarnych,cenyproduktówsubstytucyjnych,poziomnasycenia
rynkudanymproduktem(zwłaszczaprzytrwałychdobrachkonsumpcyjnych
–TDK),poziomjakościproduktu(zwyklewzględnywstosunkudoproduktów
oferowanychprzezkonkurentów);
29Por.np.:R.L.Klein,Wykładyzekonometrii...,op.cit.,s.261–286.