Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
WyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwawAfryce
spornypozostajestatusdwóchenklawhiszpańskichnamarokańskimwybrzeżu
Afryki.CeutaiMelilla,administrowaneprzezHiszpanięodpowiednioodXVI
iXVstulecia,sątraktowanewMarokujakorelikteuropejskiegokolonializmui-
cozatymidzie-władzewRabaciedomagająsięzmianstatusutychterytoriów19.
PonadtoroszczeniomMarokapodlegająadministrowaneprzezHiszpanięwyspy
znajdującesięuwybrzeżyafrykańskich(Alborán,Perejil,PeñóndeAlhucemas,
PeñóndeVélezdelaGomera,wyspyChafarinas)20.
Liczbasporówterytorialnych,jakiepojawiłysięwprzeszłościwAfryce,jest
owielewiększa,jednaktylkoniektórespośródnichprzybrałyantagonistycz-
nycharakter21.Trudnozresztąoczekiwać,bywobecsztucznegocharakterupra-
wiewszystkichgranicnakontynenciesporyikontrowersjecodoichprzebiegu
niepojawiałysięwogóle,itopomimoakceptacjizasadynienaruszalnościgra-
nicpokolonialnych.Jednocześnienależystwierdzić,żewiększośćtychsporów
jestwstaniewygaszenia.Takistantrwanajczęściejdomomentu,gdypojawisię
czynnikzwiększającywartośćdanegoterytoriumdlastron(strony)sporu.Odnosi
siętozwykledospornegoterytoriumbezpośrednio(np.bogactwanaturalne),ale
możetakżewynikaćzinnychprzesłanekwarunkującychekspansywnąpolitykę
danegokraju(prestiż,pozycjamiędzynarodowa).Wsytuacjachnapięćbądźkry-
zysówmiędzynarodowychistniejącesporynatleprzebiegugranicymogąstać
sięważnymczynnikiem(współ-)determinującymdynamikęprocesuoddziały-
wańmiędzynarodowych.Dlategoteż-wydajesię-takistotneznaczeniemasta-
bilizowaniesytuacjipodtymwzględem.Rosnącaświadomośćtegofaktuwśród
państwafrykańskichleżałauźródełakceptacjizasadyutipossidetisnaszczycie
OJAwKairzew1964r.,aaktualnośćtegorozstrzygnięciazostałapotwierdzo-
nawtrakciepracnadpowołaniemdożycianastępczyniOJA,UniiAfrykańskiej,
wktórejstatuciezasadatarównieżznalazłaodzwierciedlenie.
1.2.SPRZECZNOŚCIETNICZNO-KULTUROWE
Afrykajestkontynentemcechującymsięwyjątkowowysokimpoziomem
zróżnicowaniaetnicznegoikulturowego.Stwierdzenietoodnosisięnietylkodo
liczbywystępującychtamwspólnotetnicznych,aletakżedopoziomuzaawanso-
19WtrakcienegocjacjidotyczącychwycofaniasięHiszpaniizSaharyZachodniejiprzekazaniatego
terytoriumMarokuiMauretaniiwładzewRabacie,wzamianzaustępstwaMadrytu,zgodziłysięna
zawieszenieswoichroszczeńpodadresemHiszpaniidomomentu,kiedytenkrajodzyskakontrolęnad
Gibraltarem.
20Informacjenatematnajważniejszychkwestiispornychwrelacjachmiędzypaństwowychsądo-
stępnenastronieinternetowej:<http://www.globalsecurity.org/military/world/war/disputes-a.htm>
(22.07.2011).
21Zob.m.in.TadeuszŁętocha,GraniceisporyterytorialnewAfryce,PaństwoweWydawnictwo
Naukowe,Warszawa1973,passim;CrawfordYoung,nSelf-determination,territorialintegrity,andthe
Africanstatesystem”,w:FrancisM.Deng,I.WilliamZartman(red.),ConflictResolutioninAfrica,
BrookingsInstitution,Washington1991,s.329-332.
