Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
WyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwawAfryce
dofańska(niger-kongo)ikhoisan48.Zjawiskotowystępujem.in.wUgandzie,
Kenii,DemokratycznejRepubliceKonga,wEtiopiiczySudanie.Istniejątakże
ogromneróżnicewzakresieformorganizacjispołeczeństwa-wieleludówpo-
siadasegmentarne,zdecentralizowanesystemyspołeczne,oboknichwystępu-
wysokozorganizowaneorganizmypolityczne(niektórespośródnichwjakiejś
formieprzetrwałyokresdominacjikolonialnejifunkcjonująwspółcześniewra-
machniepodległychpaństwpokolonialnychjakonamiastkadawnejpaństwowo-
ści,np.AszantowiewGhanie).Tozróżnicowaniestanowiprzesłankędlakształ-
towaniasięróżnorodnychantagonizmów,leżącychuźródełnapięćikonfliktów.
Antagonizmywyrosłenagruncieróżnicetniczno-kulturowychpowstały
wwielupaństwachAfryki.Dałyoneznaćosobiewwiększościspośródnich,
choćzakresiintensywnośćzaistniałychsprzecznościbywałybardzoróżne.
Konflikty,wktórychnapięciaetniczneprowadziłydodestabilizacjipaństwa
iwybuchuwojen,wystąpiłym.in.wEtiopii,Ugandzie,Rwandzie,Burundi,
DemokratycznejRepubliceKonga,Mozambiku,Angoli,Nigerii,Liberii,Sierra
Leone,WybrzeżuKościSłoniowej,atakżewinnychkrajach.Należyoczywiście
pamiętać,netniczność”niejestnajczęściejjedynym,aczasemnawetnienaj-
ważniejszymczynnikiemkonfliktogennym49,jednakwystępująceniejednokrot-
niepostrzeganieprzedstawicieliinnychspołecznościetnicznych(językowych,
rasowych)wkategoriachwrogaokazujesięczęstoistotnąprzesłankąnarastania
sprzeczności,któreznajdująrozładowaniewagresjiskierowanejprzeciwkooso-
bompostrzeganymjakonobcy”50.Takiekonfliktyprzybierałynajczęściejdwo-
jakąpostać-bądźkonfliktówowładzę,awięctakich,wktórychugrupowania
zbrojnereprezentującedanągrupęetnicznąwalcząoprzejęciekontrolinadsys-
temempolitycznympaństwa(ewentualnieopozbawieniemonopoluwładzygru-
pyaktualnierządzącej),bądźteżkonfliktówsecesjonistycznych,wktórychcelem
strony(stron)walczącejjestutworzeniesamodzielnegopaństwanaczęściteryto-
riumpaństwajużistniejącego51.
PrzykłademkonfliktupierwszegotypujestwojnadomowawAngoli.Wtym
państwieodczasudekolonizacjiw1975r.utrzymywałsiękonfliktpomiędzy
trzemaorganizacjamipowstałyminaetapiewalkioniepodległość,reprezentu-
jącyminajwiększegrupyetnicznekraju.Byłyto:LudowyRuchWyzwolenia
Angoli(MovimentoPopulardeLibertaçdodeAngola-MPLA,reprezentują-
48Por.StanisławPiłaszewicz,Wstępdoafrykanistyki,WydawnictwaUniwersytetuWarszawskiego,
Warszawa1994,s.30-43.
49Zob.:JanJ.Milewski,nWojnyikonfliktyzbrojnewAfryce-wprowadzenie”,w:JanJ.Milewski,
WiesławLizak(red.),StosunkimiędzynarodowewAfryce,op.cit.,s.141-142.
50Zob.EinarBraathen,MortenBøås,GjermundSæther,nEthnicitykills?Socialstrugglesforpower,
resourcesandidentitiesintheneo-patrimonialstate”,w:EinarBraathen,MortenBøås,GjermundSæther
(red.),EthnicityKills?:ThePoliticsofWar
,Peace,andEthnicityinSubsaharanAfrica,MacmillanPress,
Houndmills2000,s.3-4.
51Por.DonaldRothchild,nAninteractivemodelforstate-ethnicrelations”,w:FrancisM.Deng,
I.WilliamZartman(red.),ConflictResolution…,op.cit.,s.208.