Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
WniniejszymtomieznalazłysięmateriałyprzekazanedoArchiwumRingelbluma
przezjegonajbliższychwspółpracowników:RachelęAuerbach,HerszaWassera,
EliaszaGutkowskiegoiMenachemaMendlaKona.Niemajednakwśródtych
dokumentówtego,zczymdziałalność„OnegSzabat”
1
zazwyczajidentyfikujemy.
Nieznajdziemytureportaży,memoriałówczywywiadówirelacji
2
.Możemyza
toprzeczytaćto,cojedopełnia:zaproszenienakoncert,świadectwoodwszenia,
listdorodziców.Dokumentyświadczącebardziejotragediidniacodziennegoniż
orozmachudziałalnościzamkniętychwgetcieintelektualistów.Jakoglosadoopra-
cowańekonomicznychjesttuwięcspiswydatkówmłodegomałżeństwa,wuzu-
pełnieniudoopracowańozagładziespołecznościżydowskichlistyoduwięzio-
nychwdalekichgettachsióstribraci,atakżemateriałwykorzystanyzapewne
doźniejszychopracowańnaukowychochorobiegłodowejcodziennenotatki
kierowniczkikuchniludowej.Członków„OnegSzabat”widzimyprzezpryzmat
tychdokumentównietylkojakoobserwatorówikronikarzyZagłady,alejakojej
ofiary.Zgromadzonewtymtomielisty,zaświadczeniaifragmentynotatekpozwa-
lajądostrzecprawdziwąistotędziałalnościArchiwum,codziennąegzystencjęjego
skarbnika,sekretarzyiwspółpracownika,apoprzezniedotrzećrównieżdocodzien-
nościintelektualistówżydowskichwgetciewarszawskim.
1
Natemat„OnegSzabat”zob.Wstęp,w:ArchiwumRingelbluma.KonspiracyjneArchiwumGetta
Warszawy,t.1:ListyoZagładzie,oprac.R.Sakowska,Warszawa1997,s.XI–XXIX.Zob.też
S.D.Kassow,Ktonapiszenasząhistorię?Ostatnirozdziałzagładywarszawskiegogetta.Ukryte
archiwumEmanuelaRingelbluma,tłum.G.Waluga,O.Zienkiewicz,Warszawa2010.
2
Dokumentytezostaływydanewpoprzednichtomachserii:ArchiwumRingelbluma.Konspira-
cyjneArchiwumGettaWarszawy:t.1:ListyoZagładzie...;t.2:Dziecitajnenauczaniewgetcie
warszawskim,oprac.R.Sakowska,Warszawa2000;t.3:RelacjezKresów,oprac.A.Żbikowski,
Warszawa2000;t.4:ŻycieitwórczośćGeliSeksztajn,oprac.M.Tarnowska,[tłum.S.Armiin.],
Warszawa2011;t.5:Gettowarszawskie.Życiecodzienne,oprac.K.Person,[tłum.S.Armiin.],
Warszawa2011;t.6:GeneralneGubernatorstwo.Relacjeidokumenty,oprac.A.Bańkowska,
Warszawa2012.Zob.teżInwentarzArchiwumRingelbluma,oprac.T.Epsztein,Warszawa2011.