Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Procespowstawaniaarystokracji
T
społeczną,którastanowiwdanympaństwieelitęsprawującąwładzę.WstarożytnejGrecjiiRzymieary-
erminarystokracjawywodzisięzgreckichsłów
áristos
„najlepszy”i
kratós
„władza”ioznaczaklasę
stokracjarządziłapaństwemwedługwłasnegouznania,niebędącodpowiedzialnaprzednarodem.
Jejprzedstawicielecieszylisięuprzywilejowanymstatusemspołecznymiwysokimprestiżem.Rekrutowa-
lisięznajbogatszychinajznamienitszychrodów
,adostaćsięwichszeregimożnabyłodziękiurodzeniu
bądŹkooptacji.Pozycjaspołecznaarystokracjizależałaodwpływów
,jakiemiaławśródwładców
,amająt-
kowaodsprawowaniaintratnychurzędówiposiadaniadóbrziemskich.
Wczasachnowożytnychukształtowałasięrozbudowana,hierarchicznastrukturaspołeczna,naktó-
rejszczyciestałwładcanazywanycesarzem,królemlubksięciem.Podlegalimu,wywodzącysięzrycerstwa,
zaufaniwielkorządcy-feudałowie,którzynosilidziedzicznetytuły
baronów
,margrabiów
,hrabiówczyksiążąt.Zakażdymtytułemstały
zregułysprawowaneurzędyiwłasnośćziemska,związanazależno-
ściąlennązwładcą.Utytułowanimożnowładcystanowilinajwyższą
elitęwpaństwie,sprawującąwładzęnaswoimterytoriumwimie-
niusuwerena,któremubyliwinniposłuszeństwo.Zpewnym
uproszczeniemmożemyprzyjąć,żegłównymczynnikiemwyróżnia-
jącymarystokracjęnaZachodziebyłdziedzicznytytuł.
WPolscetakasytuacjanigdyniezaistniała.Naszeelitywy-
wodziłysięzdawnejdrużynyksiążęcejistarszyznyplemiennej,
którezczasemprzekształciłysięwrycerstwoutrzymującesię
zzieminadanejnaprawielennym.Wewczesnymśredniowie-
czuwPolscewysokimurzędnikomksiążęcymprzysługiwałty-
tułcomes.Nieuległonjednakprzekształceniu,takjaktomiało
miejscewEuropieZachodniej,wtytułdziedziczny.Nawetjeśli
10
