Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kształtowaniesięarystokracji
wczasachIRzeczypospolitej
J
cawynikałaztego,żenaszamagnaterianieużywałatytułówarystokratycznych,cowiązałosięzpostulowa-
nąrównościąstanuszlacheckiego.Tospowodowało,żeniepowstałahierarchicznastrukturatypowadla
akwspomniano,sytuacjawPolscekształtowałasięinaczejniżnazachodzieEuropy
.Podstawowaróżni-
okresufeudalnego,aprzedstawicielestanuszlacheckiegobyli,przynajmniejformalnie,sobierówni.Zgod-
nieztązasadąkażdy
,ktobył
benenatusetposessionatus
,czyliszlacheckiegopochodzenia,imiałchoćbynaj-
mniejszymajątekziemski,cieszyłsięrównymiprawamiiprzywilejami.Wtejsytuacjiarystokracjanigdynie
zostałaformalniewyodrębnionazogółuszlachty
.Oprzynależnościdomagnateriimusiałyprzesądzaćinne
sownychtytułów
.Donajważniejszychnależały:aktualnapozycjadanejrodziny
,wpływynakrólewskimdworze,prestiżwśródszlachty
,posiadanie„starożytne-
chodzeniaiznakomitychprzodków
,sprawowaneurzędy
,zgromadzonymajątek
wy
.TrafnieująłtoJerzyMańkowski,prezesPolskiegoTowarzystwaZiemiańskiego,
wjednymzwywiadówstwierdził:„Tytułymniejsięliczyły
,wkońcuwiększość
zaborcy
,raczejpatrzyłosięnarodziny
.Oddzieciństwamówiłosięumnie«taro-
jestzacna»,miałakilkudziesięciusenatorówczymarszałkówkoronnych.Tobyło
niejszeniżziemia,którąposiadała”.Wtejksiążcebędziemyużywaćwymiennie
śleniamagnateriaiarystokracja.Jakkolwiekniesąonedokońcatożsame,to
sumiedośćdobrzeoddająistotęrzeczy
.Terminmagnateriabardziejprzynależydo
kiIRzeczypospolitej(wodniesieniudoczasówpiastowskichstosujemytermin
nowładztwo).DopieronaprzełomieXVIIIiXIXwiekuorazwokresiezaborów
nieuformowałasięgrupaspołeczna,którąwspółcześnienazywamyarystokracją.
(typuwęgierskiego),
buławatyputureckiegoorazbuławamarszałkaJ.Piłsudskiego
12
Zdjęcienastronieobok:
portretA.S.Szczuki,malarzpolski,1.poł.XVIIIwieku
