Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AzjaCentralnawpolityceenergetycznejChin
chanamongolskiegoCzyngis-chanawXIIIw.WyprawywkierunkuAzjiCen-
tralnejMongołowieplanowaliniezwykleprecyzyjnie,analizujączdobywane
odkupcówinformacjenatematpotencjałumilitarnegowroga.DziękiMongołom
ponowniemożnabyłozaobserwowaćożywieniewkontaktachzAzjąCentralną.
Następowałwówczasintensywnyrozwójhandlulądowego.ZXIIIw.pochodzi
kolejnyniezwykłyopisAzjiCentralnejdokonanyprzezchińskiegopodróżnika
QiuChuji(znanegorównieżjakoChangChunzi).W1221r.wyruszyłonnaza-
proszenieCzyngis-chanadoTurkiestanu.Podróżtrwającadwalatarozpoczęła
sięwPekinieiwiodłaprzezstepymongolskiedoAzjiŚrodkowej.Obszernespra-
wozdanieztejpodróżyprzygotowywanewespółzjegouczniemLiJichangiem
zostałozawartewpracyautorstwaQiupodtytułemPodróżnaZachód(XiyouJi)
wdetalachprzedstawiającejAzjęCentralną.Opisanatrasawiodłaprzezpółnoc-
no-wschodniKazachstan,północnąKirgizję,dolinęCzu,rzekiTałasiSyr-darię,
Samarkandę,następnierzekęAmu-darięażdoBałchu.Wsprawozdaniuzpodró-
żyzawartoprecyzyjnedanedotyczącegeografiiiklimatuAzjiCentralnej12.
Spadekznaczenialądowychtrashandlowychipodbój
AzjiŚrodkowejprzezRosję
PoupadkudynastiimongolskiejYuan(1279-1368)wChinachwładzęprzejęła
rodzimadynastiaMing(1368-1644).Tymczasemwlatach70.XIVw.naobsza-
rzeAzjiCentralnejswojewpływyugruntowałkolejnywielkizdobywcaTimur
(Tamerlan).Sukcesywpodbojuznacznychterytoriówskłoniłygodopodjęcia
podkoniecwiekuprzygotowańdowyprawynaChiny.Jegośmierćwlutym
1405r.doprowadziładozmianytychplanów.ZagrożeniezestronyTimuraza-
pewnebyłojednązprzyczynpodjęciaprzezchińskiegocesarzaYongledecy-
zjiowielkichwyprawachmorskich,naczelektórychstanąładmirałZhengHe.
Jednymzzasadniczychcelówpierwszejwyprawyprzeprowadzonejwlatach
1405-1407byłozapewnepozyskaniesojusznikównamorzachzachodnich
dowalkizTimurem.
WokresiepóźniejszymcesarzYongleutrzymywałkontaktyzprzedstawicie-
lamiTimurydów,przedewszystkimzsynemTimuraSzahruchemwHeracieoraz
wnukiemUługBegiemwSamarkandzie.ŚwiadcząotymwyprawyChenChenga
doHeratuwlatach1414-1415,1416-1417oraz1420-1421,jakrównieżeunucha
12A.A.Azatjan,iin.,Historiapoznania…,s.134-135.
