Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Bezpieczeństwokulturowewstosunkachmiędzynarodowych
Zgodnieztymizałożeniamibezpieczeństwojestzatemwdużejmierzekon-
struktemspołecznym.Istotnąrolęprzypisujesięwięcpodmiotombezpieczeństwa
orazstanowiichświadomości.Wzwiązkuztymrodzisiępytanie,czywogóle
występujeobiektywnystanbezpieczeństwa,skorodanasytuacjajestdefiniowana
woparciuopewnekompetencjepoznawczepodmiotówbezpieczeństwa.Takie
ujęciekorespondujezpodejściemkonstruktywistycznym,któremożebyćszcze-
gólniepomocneprzyanaliziebezpieczeństwakulturowego.Jednocześniejednak
należypodkreślić,żeprzypełnymzrozumieniubezpieczeństwaważnejeststo-
sowaniepodejściawielodyscyplinarnego.WolterC.ClemensJr.zalecawręcz
wbadaniachnadbezpieczeństwemstosowanieteoriizłożoności,czyliintegrowanie
różnychdyscyplinnaukowychipodejśćbadawczych
15
.Widocznejesttowróżnych
teoriachstosunkówmiędzynarodowych,któreodnosząsiędobezpieczeństwa.
1.1.2.Konceptualizacjabezpieczeństwamiędzynarodowego
Problematykabezpieczeństwajestanalizowanazapomocąróżnychteoretycz-
nychpodejśćbadawczych.Wparadygmacierealistycznym(H.Morgenthau16),
naciskkładziesięnaanarchicznośćsystemustosunkówmiędzynarodowych,gdzie
regułystosunkówmiędzypaństwamiokreślajątakieparametryjakpotęga,układ
sił(równowagasił)czystrukturasystemumiędzynarodowego.Najważniejszym
podmiotembezpieczeństwajestpaństwo,któredążydorealizacjiswoichwłasnych
interesów,marginalizowanezaśwartościuniwersalneczystrukturyponadnaro-
dowe.Bezpieczeństwopaństwajestuzależnioneodjegoobronnychmożliwości.
Wiążesięzzapewnieniem,przedewszystkim,istnieniaiprzetrwania.Głównym
instrumentemjestsiła,zaśnarodowapolitykabezpieczeństwakoncentrujesięna
ochronieprzedzagrożeniamizewnętrznymi17.
Wpodejściuneorealistycznym(K.Waltz18)podkreślasię,żesystemjesttwo-
rzonynapodstawiestrukturybędącejwynikieminterakcjizachodzącychpomiędzy
jegoposzczególnymiczęściami.Zakładadwapoziomyanalizy-poziompaństw
ipoziomsystemujakozorganizowanejcałości19.Wtakiejanaliziemożliwejest
uwzględnienieznaczenianietylkopaństw,alerównieżpodmiotówniepaństwo-
15W
.C.ClemensJr.,ComplexityTeoryandEuropeanSecurity.WhatCapacitytoDescribe,
Prescribe,orForecast?[w:]Europe’sNewsecurityChallenge,H.Gärtner,A.Hyde-Price,E.Reiter,
L.Rienner(red.),Boulder,CO.2001,s.55-60;zob.teżJ.S.Nye,S.Lynn-Jones,International
SecurityStudies,InternationalSecurity1988,12/4,s.6.
16H.J.Morgenthau,PoliticsamongNations:TeStruggleforPowerandPeace,polskie
wydanie:Politykamiędzynarodami.Walkaopotęgęipokój,Warszawa2010.
17C.Elman,Realism,[w:]SecurityStudies.AnIntroduction,P
.D.Williams(red.),London,
NewYork2010,s.17.
18
K.Waltz,TeoryofInternationalPolitics,polskiewydanie:Strukturateoriistosunków
międzynarodowych,Warszawa2010.
19P
.Hough,UnderstandingGlobalSecurity,NewYork2004,s.3-4.