Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Antropologiasłowa/antropologiamilczenia
–zarysproblematyki
Milczeniejakorodzajzachowania,takżeokazywaniastosunkudosytua-
cji,doinnychludziorazichsłówjestważnączęściąludzkiegobyciawświecie
-zarównowcodziennejkomunikacji,jakitwórczościliterackiejorazkon-
taktachmiędzykulturowych4.Tematykaciszyimilczeniaprowadzićmoże
wwielukierunkachbadawczych-odetnografii,przezfilozofię,teologię,
religioznawstwo,lingwistykęiretorykę,psychologię,psychiatrię,performa-
tykęorazsemiotykę,socjologię,feminizmiteorięgender,powiedzęolitera-
turzeikulturoznawstwo.Możnapowiedzieć,żezmierzaćmożewszędzietam,
gdzieantropologiasłowa,dlategotowłaśnieonajesttutajpunktemwyjścia.
WewstępiedoantologiiAntropologiasłowa.Zagadnieniaiwybórtekstów
GrzegorzGodlewskiprzedstawiajejwersjęotwartąieklektyczną.Niewyzna-
czażadnychgranictakzarysowanegoobszaruwiedzy,zdającsobiesprawę,iż
musionznaturyrzeczymiećcharaktertransdyscyplinarnyiniedasięspro-
wadzićdożadnejszkołybądźmetodologii.
Antropologicznerozumieniesłowaniedokonujeżadnegoapodyktycznegowyboru
spośródrozmaitychsposobówokreślaniaistotyjęzyka.Upatrywanojejwfunkcji
komunikacyjnejiwfunkcjipoznawczej,wróżnorodnychodmianachsprawczości
iskuteczności;mówienieuznawanozaaktafirmacjiisposóbdziałania,osnowę
szczególnejwięzimiędzyludzkiejiprzejawzwyczajuspołecznego,zaformęwalki
iformęsamoobrony.Słowomożewystępowaćwkażdejztychfunkcji-iinnych
jeszcze-alewżadnejznichniedajesięzamknąć.Niejestbowiemżadnegorodzaju
narzędziem,leczprzedewszystkimswoiścieludzkąpraktyką,praktykąkonstytuu-
jącączłowieka,zatemniedającąsięsprowadzić-podobniejaksamczłowiek-do
żadnejposzczególnejfunkcji5.
4K.Handke,Milczeniewprzestrzenispołecznej,w:tejże:Socjologiajęzyka,Warszawa,
PWN,2009;A.Jaworski,TePowerofSilence.SocialandPragmaticPerspective,Newbury
Park,SagePublications,1993.
5G.Godlewski,Słowooantropologiisłowa.W:Antropologiasłowa.Zagadnieniaiwybór
tekstów,red.iwstępG.Godlewski,oprac.G.Godlewski,A.Mencwel,R.Sulima,Warszawa,
WydawnictwoUW
,2003,s.9.Naantropologięsłowapowołujesiętakżewspółczesnatekstologia
-zob.J.BartmińskiiS.Niebrzegowska-Bartmińska,Tekstologia,Warszawa,PWN,2009,s.11.
