Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ3
Bogactwoiubóstwo
jakoproblemetyczny
ElżbietaTarkowska
Działalnośćgospodarczaczłowieka,jakkażdainnadziałalność,zawszebyłaicałyczasjest
uwikłanawkontekstoceniwartości.Dotyczytorównieżskutkówtejdziałalności,znajdujących
wyrazwpostaciubóstwabądźbogactwa.Zjawiskatezawszebyłypoddawanewartościowa-
niuisąsilnienacechowaneaksjologicznie.Związaneznimiwartości,ocenyisądyetyczne
zmieniałysięwczasie,ulegałyprzewartościowaniu,niemniejtowarzyszyłyimzawsze.Ubó-
stwo,wspołeczeństwachtradycyjnychzaliczanedosferysacrum,akceptowaneipozytyw-
nieoceniane,współcześniejestpostrzeganenegatywniejakostanniepożądany,świadectwo
niepowodzeniabądźniezaradności.Toprzewartościowanie–przejścieodocenypozytywnej
donegatywnej–dokonywałosięwdziejachstopniowo.Podobneprocesyprzewartościowań
dotyczyłybogactwa,którebywałoźródłemwstyduiobciążeniemlubteżodwrotnie,jegozdo-
bywanielubkonsumpcjatraktowanojakozachowaniapożądane,anawetobowiązekobywa-
telski.Tedwakompleksyzjawisk–ubóstwoibogactwo–sąbardzosilniepowiązane:troska
obiednychiwykluczonychstanowiwspółcześnieelementideologiispołecznejodpowie-
dzialnościbiznesu.Wtekścietymprzedstawionoaksjologicznywymiarbogactwaiubóstwa
wzwiązkuhistorycznym,jakozjawiskozmienne,orazwspółcześnie,zeszczególnymuwzględ-
nieniemprocesówzachodzącychwspołeczeństwiepolskim.Bogactwoiubóstwo,będące
skutkiemdziałalnościekonomicznejczłowiekaijaknajściślejzniąpowiązane,tozłożony
iwielowymiarowykomplekszjawiskróżnejnatury:ekonomicznych,społecznych,kulturowych,
aprzytymsilnienacechowanychaksjologicznie,poddawanychnieustanniewartościowaniu
iocenianych.Przedmiotemtegotekstujestetycznywymiarbogactwaiubóstwa,zmienne
izmieniającesięinterpretacjenaturytychzjawisk,ichprzyczyniskutkówobecnychzarówno
wdyskursienaukowym,jakiwświadomości,iwpraktycespołecznej,wwyobrażeniachiopi-
niachnatentemat.Godneuwagisąwzajemnepowiązaniaocharakterzeetycznymmiędzy
bogactwemaubóstwem,przybierającewdziejachróżneformyiróżnieteżinterpretowane.
Postawywobecbiednych,wtymtroskaonichzestronytych,którymsiępowiodło,zmienia
sięwczasie.Współcześniestanowiistotnyelementideologiiipraktykikryjącejsiępodhasłami
odpowiedzialnegobiznesuiinkluzywnejgospodarki.
Wprowadzenie
Bogactwoiubóstwo–skrajnepostacinierównościizróżnicowańwzakresiepo-
ziomużyciaiwarunkówegzystencji,tozjawiskanieodłączneżyciaspołecznego.
JaknapisałBronisławGeremek(1989b:17)wŚwiecie„operyżebraczej”:nUbóstwo
