Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CzęśćI.Budżetpaństwawsystemieekonomicznymispołecznym
gospodarcze,któreprzedwystąpienieminflacjiiwzrostustópprocentowychsfinanso-
wałyswójrozwójkredytemoprocentowanymaktualizowanąstopąprocentową19.
Inflacjajestjednakzjawiskiembardziejzłożonym,niżtowynikazestandardowej
teoriiinflacji.Jejmiarąjestwzrostśredniegopoziomucendóbriusługkonsumpcyj-
nych,tzw.wskaźnikCPI(ConsumerPriceIndex).Niemniejwwarunkachpoważnych
zmianstrukturalnychtakichnaprzykład,dojakichdoszłowprocesietransformacji
gospodarkizsocjalistycznejnarynkową,gdypaństwowycofywałosięzfunkcjidotowa-
niacen(cobyłokonsekwencjązbytszerokiegozakresupojęciadóbrspołecznych,które
zdefiniujemywdalszejczęścitegorozdziału),wwynikuczegocenytychdóbriusług
znaczniewzrosły,ichpoziombowiemzostałdostosowanydorealnegopoziomukosztów
(takżewznacznejczęściurynkowionych)wzrostCPIniemożebyćpodstawąpolityki
pieniężnej.Postulowanie,bypoziomstópprocentowychprzekraczałwskaźnikinflacji,
jestwtedyszkodliwe20.
Jużtenefektwskazuje,żeinflacjaniejestjednoznaczniezłymzjawiskiem,gdyż
możebyćrezultatemobiektywnegoinieuniknionegoprocesudostosowawczegoocha-
rakterzestrukturalnym,atraktowaniejejjakouzasadnieniarestrykcyjnejpolitykipie-
niężnejtylkoszkodzitymprocesomdostosowawczym21.
K.Ryćudowodniłzkolei22,żeinflacjamożebyćwynikiemróżnicstrukturalnych
związanychzefektemBalassySamuelsona,określonymprzezróżnicewydajnościpra-
cyicenwprodukcjidóbrwymienialnychiniewymienialnychmiędzykrajamiwysoko
rozwiniętymiisłabiejrozwiniętymiwtympretendującymidointegracjimonetarnej
zUniąEuropejską.Jestzatemwtymkontekścieinflacjazłaiinflacjadobra,dostoso-
wawcza,któratakżeniepowinnabyćpodstawąrestrykcyjnejpolitykipieniężnej.
Postulatrozróżnieniainflacjinegatywnejipozytywnejprowadzidowniosku,żein-
flacjabazowa,naktórejpodstawiebankcentralnyprowadziswąpolitykęiewentualnie
decydujesięnajejzaostrzeniewkrajachtransformującychgospodarkęorazkrajach
pretendującychdouniiwalutowejpowinnabyćliczonainaczej:należyodejmowaćnie
tylkosezonowezmianyceniskutkizmiancenimportowanychnośnikówenergii23,ale
takżeinflacyjneskutkiurynkowieniacendotowanychorazskutkidostosowańwydajno-
ścipracyicendóbrniewymienialnychwzwiązkuzefektemBalassySamuelsona.
Rynekwrazzeswąniezawodnościąiwszystkiminiesprawnościamiobejmujejednak
wyłączniezaspokajaniepotrzebindywidualnychprzezdostarczanietzw.dóbrprywat-
nych,wytwarzanychprzezprzedsiębiorstwasektorarynkowego,coujmujelewaczęść
schematuprzedstawionegonarysunku1.3.Jednakżeniektórepotrzebyocharakterze
indywidualnymwokreślonychwarunkachlubdlapewnychgrupludzimogąbyćza-
spokajanewyłącznieprzezinstytucjepubliczne.Szczególnymprzykłademjestwykształ-
cenie,któregopotrzebyosobybiedniejsze,wwarunkachwysokichkosztówedukacji
funkcjonującejwedługzasadrynkowych,niemogązaspokoić,gdyżcenarynkowaprze-
19TobyłoprzyczynąwielubankructwwPolscewpierwszychlatachporozpoczęciuprocesutransformacji
gospodarki.
20ZostałotoudowodnionewpracyJ.Żyżyńskiego,Pieniądzatransformacjagospodarki,
WydawnictwaUni-
wersytetu
W
arszawskiego,
W
arszawa1998.
21Tamże.
22Seminariumnaukowena
Wydziale
Zarządzania,marzec2008roku.
23Por.K.Glinka,Modyfikacjaceluinflacyjnegoaskutecznośćpolitykimonetarnej[w:]Regulacyjnarolapań-
stwawewspółczesnejgospodarce,red.D.Kopycińska,KatedraMikroekonomii,UniwersytetSzczeciński,
Szczecin2006.
