Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
2.Równowagiwroztworach
2020Prawodziałaniamas0Stałarównowagi
Podczasdziałaniaparywodnejnażelazowpodwyższonejtemperaturzeprzebiega
reakcja
3Fe+4H2OFe3O4+4H2()
tj.tworzysiętlenekżelaza(IIiIII)iwodór.Jeżelijednakwziąćdoreakcjitenwłaśnie
tlenekidziałaćnań,równieżwtemperaturzepodwyższonej,wodorem,towproduktach
reakcjiznajdziesiężelazometaliczneiparawodna.Wskazujeto,żeprzebiegłareakcja
Fe3O4+4H23Fe+4H2O
Takiereakcje,któremogąprzebiegaćwobukierunkach,nazywasięreakcjamiodwra-
calnymiizapisujesięwpostacirównania
3Fe+4H2Oł
łFe3O4+4H2
Naodwracalnośćreakcjiwskazująstrzałkiskierowanewobukierunkach.
Jaksięokazuje,reakcjamiodwracalnymijestwielereakcjichemicznychprzebiega-
jącychwroztworach,np.reakcjachlorkużelaza(III)zrodankiemamonu.Jakjużwspo-
mniano,jonżelaza(III)wśrodowiskukwasusolnegoistniejewpostacikompleksów
chlorkowych,np.FeCl1
4.Jeżelidotakiegoroztworudodajesiępowoliroztworurodanku
amonu,toobserwujesiępowstawanieczerwonegozabarwienia,charakterystycznegodla
rodankowegokompleksużelaza(III).Reakcjęmożnazapisaćwpostacirównania
FeCl1
4+SCN1Fe(SCN)Cl1
3+Cl1
Jeżelijednakdotakiegoroztworu,poukazaniusięczerwonegozabarwienia,dodasię
wnadmiarzechlorkuamonu,tozabarwienieznika,przebiegabowiemreakcjaodwrotna
Fe(SCN)Cl1
3+Cl1FeCl1
4+SCN1
Reakcjęchlorkużelaza(III)zrodankiemamonunależałobyzatemprawidłowozapisać
jakoreakcjęodwracalną,wpostacirównania
FeCl1
4+SCN1ł
łFe(SCN)Cl1
3+Cl1
Równieżreakcjąodwracalnąjestreakcjazobojętnianiasłabegokwasu(np.octowego)
mocnązasadą(np.roztworemwodorotlenkusodu),przebiegającazgodniezrównaniem
CH3COOH+Na
1+OH1ł
łCH3COO
1+Na++H2O
Reakcjąodwrotnąjesttureakcjaoctanusoduzwodą.
Znacznialiczbareakcjichemicznychmajednakcharakterreakcjinieodwracalnych
lubprzynajmniejpraktycznienieodwracalnych,np.reakcjadysocjacjimocnegokwasu.
Chlorowodórrozpuszczonywwodziedysocjujenieodwracalnienaodpowiedniejony:
HCl+H2OH3O
++Cl1
WszystkiereakcjeodwracalneprzebiegajązgodniezprawemdziałaniamasGuld-
bergaiWaagego(1867r.).