Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Myśleniesymboliczneakorelatywna
kosmologiachińska
Chińskakulturasymbolicznatozjawiskorozległeizłożone.Trudno
jescharakteryzowaćnakilkustronach,ponieważdotyczykultury
rozwijającejsięnaogromnymterytoriumprzeztysiąclecia.Stopień
ogólnywygłaszanychsądówiprzypadkowośćwdoborzeprzykładów
skazujekażdątakąskrótowącharakterystykęnaniepowodzenie.
PrzyjmujączaErnstemCassirerem,żekulturatoświat„form
symbolicznych”,którymisąjęzyk,mit,sztukaireligia,wkraczamy
wprzestrzeńcałejduchowejkulturyChin.Cassirerpowiada,że„są
toróżnorakienici,zktórychutkanajestowasymbolicznasieć,splątana
siećludzkiegodoświadczenia”.Kulturasymbolicznaobejmującacałą
sferękluczowychzjawiskmanifestujesięprzedewszystkim
wtekstach,obrazachizachowaniachkulturowych.Człowiek
–zdaniemCassirera–„takbardzoowinąłsięwformyjęzykowe,
wobrazyartystyczne,wmitycznesymbolelubreligijneobrządki,
żeniepotrafijużniczegoanipoznaćinaczej,jakzapośrednictwem
tegosztucznegośrodka”1.Wjegokoncepcji,będącejwzasadzie
filozofiąkultury,kulturawystępujejakosystemtreścipoznawczych
izna​czeńpowstającychwwynikusymbolizowania.
Analizachińskichformsymbolicznychnietylkodostarczadowodów
naistnieniemyśleniasymbolicznego,alepozwalaodsłonićjegoistotę
icechycharakterystyczne.Zakładamy,żeistniejeokreślonymodel
istandardy,czyliinaczejmówiącstruktura,rodzaj,zasób,oraztyp
symboliisymbolizowania,charakterystycznydlachińskiejkultury
tradycyjnej.
Okulturzechińskiejzwykłosięmówić,żecechujejądualizm
komplementarny,sinocentryzm,egocentryzm,wedlektóregojednostka
zostajepodporządkowanainteresomogółu,cooznacza,żejestona
odpowiedzialnaprzedewszystkimprzedspołeczeństwem,anie
bogiem.ZatakimopisemopowiadasięHajimeNakamura(1931–
1992),którydodajedoniegotakiecechy,jakkonserwatyzm,
zamiłowaniedozgodnościformalnej,akcentowaniekonkretu,dążenie
dopraktycznościorazmyśleniesynchroniczne2.
Zagadnieniemodeluchińskiegomyślenianurtowałowiększość
najwybitniejszychsinologów,bywymienićJosephaNeedhama(1900–
1995),MarcelaGraneta(1884–1940),RichardaWilhelma(1873–