Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niegokategoriekolektywistyczne(np.klasa,naród)sąużytecznetylkojako
skrótmyślowyiconajwyżejwstępdowłaściwejanalizyzjawisk.Zkoleipraw-
dziwewyjaśnienieprzyczynowejestmożliwetylkoprzezzrozumieniesu-
biektywnegosensu,jakinadająswoimdziałaniomjednostki.Takiegosensu
niemogąnadawaćkolektywistyczneiumownekategorie(por.Boudon,2001,
s.97-98;Matuszewski,2017a,s.27;Szacki,2002,s.467;Weber,2002,s.12).
Istniejekilkaodmianindywidualizmusocjologicznego.PeterHedström
orazRichardSwedberg(zob.2005,s.12-13)wyróżniająjegosilnąisłabą
wersję.Wwarianciesilnymdopuszczasięjedyniewyjaśnieniananaj-
niższymmożliwympoziomie,czylizzałożeniawykluczasięmożliwość
wprowadzeniadoexplanansuzagregowanychzjawiskspołecznych(np.
podzielanychprzekonańnormatywnych).Wedługnichtakiestanowisko
najczęściejjednakstajesiętrudnedoimplementacjiwsytuacji,gdytrzeba
wyjaśnićkonkretnezjawisko.Złożonośćsytuacjispołecznejsprawia,żeto,
copróbujemywyjaśnić,jestefektemwielowątkowegociąguprzyczynowo-
-skutkowego,któregozazwyczajzewzględunawysokistopieńzłożoności
niesposóbwcałościuwzględnić.Zkoleiignorowanietakichelementów
ponadjednostkowych,jaknp.regułynormatywne,jestnieakceptowalnena
grunciesocjologiijakonaukiempirycznej.Wzwiązkuztym,wodróżnieniu
odsilnejwersji,słabszauwzględnia,żejednostkanieznajdujesięwpróżni,
alewkonkretnymkontekście(np.historycznym,gospodarczym)itenkon-
tekstnależytakżeująćwanalizie.
WinnymartykulePeterHedströmorazPeterBearman(2009,s.8)precy-
zująrozumienieindywidualizmumetodologicznegowsocjologiianalitycz-
nejiokreślajągojakostrukturalnyindywidualizm.Wedługnichjeston
n[ł]doktrynąmetodologiczną,zgodniezktórąwszystkiefaktyspołeczne,
ichstrukturaizmianasązzasadymożliwedowyjaśnieniazperspektywy
jednostek,ichwłaściwości,działańiwzajemnychrelacji”
.Ważnymelemen-
temwyjaśnieniajestzatemnietylkojednostka,aletakżerelacje,wjakich
sięznajduje,orazichstruktura.Wartozaakcentowaćteustalenia,ponieważ
socjolodzyanalityczniwwynikunieporozumieńmogąbyćoskarżenioato-
mistycznąwizjęjednostki.Tymczasemmamiejscezupełniecośinnego.
Jednostkawtymujęciujestspołecznieosadzona,tj.najejdziałaniaimoty-
wyoddziałujekontekstspołeczny,wktórymsięznajduje(por.Boudon,
2009a,s.40;Little,2012).
Socjologiaanalitycznajakodyrektywabadawcza
21
