Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Platon,iżebylitowłaśniecifilozofowie,którzynaukęoświecie
związalizliczbamiigeometrią,tołatwozrozumieć,żekoncepcja
tajestbliskazapatrywaniuwieluwspółczesnychfizykównato,jak
powinnawyglądaćidealnateoriafizyczna.Odgadnięciesymetrii
właściwychdanymoddziaływaniom(np.elektromagnetycznymlub
jądrowym)jestrównoznacznezestworzeniemteoriitych
oddziaływań,aposzukiwanieteorii,którajednoczyłabywsobiecałą
fizykę,sprowadzasiędoznalezieniaodpowiedniobogatejsymetrii
lubsupersymetrii,jaksięjąwtakiejsytuacjinazywa.Jest
tuwszakżekoniecznesłowoprzestrogi:wsztuce(malarstwie,
architekturze...)przezsymetrierozumiesięprawiewyłącznie
symetrieprzestrzenne.Jedyniewmuzyceiniektórychopisach
literackichspotykasiępewnesymetriekompozycyjne,które
wzasadziemożnasprowadzićdosymetriiczasowychlubsymetrii
uporządkowań.Fizykamadodyspozycjiznaczniebogatszyarsenał
możliwości.Donajważniejszychnależąsymetriedynamiki.
Wprocesachdynamicznychzmysłydostrzegajązmienność,wiele
innych,itoniezwykleważnych(zfizycznegopunktuwidzenia)
cechprocesówdynamicznychpozostajedlanaszychzmysłów
zupełnieprzezroczyste.Naprzykładniewidzimy,żeruchy
mechanicznesąrealizacjąpewnejzasadyekstremalnegodziałania,
tzn.odbywająsiętak,bypewnafunkcjawzdłużtrajektorii
przybierałanajmniejszą(lubnajwiększą)wartość.Jesttowłaśnie
jednaztegotypudynamicznychsymetriiukrytychdlanaszych
zmysłów,adostrzegalnychdlamatematyczno-empirycznejmetody.
Wtymsensiesymetrycznemogąbyćruchy,pola,siły.Oczywiście
symetrieczasoprzestrzennetakżeodgrywająwfizyceważnąrolę
(np.wteoriigrawitacji).
Pamiętammojeoczarowanie,gdyporazpierwszyzrozumiałem
naturętzw.supersymetrii.Przedrostek„super”zdradzafakt,
żefizycywymyśliliczymożeodkryli(?)tenrodzajsymetrii
wnadziei,żezunifikujeonacałąfizykę.Bysformułowaćprawatej
symetrii,należałouogólnićzwykłąmatematykę,zastępującwniej
liczbyrzeczywisteizespolonetzw.liczbamiGrassmanna
(odpowiedniospreparowanymiciągamizwykłychliczb),dzięki
czemuczasoprzestrzennesymetrie(rozpatrywanewtradycyjnej
