Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wczasachstarożytnychpojęciepokoleniasłużyłodookreśleniagrupy
jednostekzdeterminowanychczasemprzyjścianaświatwzględemprzod-
ków.Jesttoujęciegenealogicznejakojednostkamiaryupływuczasu.Pojęcie
pokoleniasłużyłotylkowówczastakżedoopisu,awsensiespołecznymdo
utwierdzaniarodowejorazhistorycznejciągłości5.
Etymologicznysłownikjęzykapolskiegodefniujepokoleniewkontekście
biblijnym,podkreślając,żewtymdzielesłowoflpokolenie”jestnajbardziej
wieloznacznezewszystkichpojawiającychsięwprzekładziepolskim6.Osta-
teczniepochodzeniesłowaflpokolenie”zostałozwiązanezesłowami:flgene-
ration,pokolenaje,koleno,p.KOLANO;«zakonserwowany»wBibliiprastary
terminrolniczo-sadowniczyopierwotnymznaczeniu‘latorośl’,tzn.taczęść
pęduroślinywieloletniej,któraprzyrosławciągujednego(ostatniego)roku,
«następującapokolanie»,tzn.węźlenapędzie,któryrozgraniczaprzyrosty
zdwóchkolejnychlat”7.Jesttopojęciemetaforyczniestosowanedookreśle-
niajednorocznegopotomstwazwierzątiludzi,stądczęstospotykanepojęcie
związanezpokoleniem-fllatorośl”,dlaokreśleniapojawiającychwsięwro-
dziniegeneracyjnejdzieci,czylipotomków.
Ogólnadefnicjapokoleniawyróżniatekategorienajczęściejzewzględu
nawiekiokrestrwaniadanejgrupyspołecznej.Ponadtowogólnymrozu-
mieniupojęciepokolenia/generacjimożnarozpatrywaćzewzględunacztery
czynnikiopisowe,którepodajęzaM.Wallisem8:
1)genealogiczne(kolejnenastępstwodzieciporodzicach-jakiewystę-
pujewBiblii),
2)paragenealogiczne(rozszerzeniepoprzedniegonacałespołeczności-
występującejużuHerodota,dzielącegokażdestulecienatrzypokole-
nia9),
5PokoleniejakomiaraupływającegoczasuirodowegoświadectwapojawiasięwBiblii,
gdzieuśw.Mateuszaczytamy:flZaprawdę,powiadamwam:Nieprzeminietopokolenie,ażsię
towszystkostanie”(Mt.24:34).MimożewBibliiniemadokładnegookreślenia,jakdługoowa
generacjatrwała,tomożnawysnućkilkaspostrzeżeńodnoszącychsiębezpośredniodofaktu
istnieniageneracjijakogrupyosóbpochodzącychodrodziców,którzyżyliwdanymokresie
historycznym.Następnepokolenietoichdzieciuwikłanewinnekolejelosuizdarzeńorazma-
jąceinneceleizadaniadozrealizowania;ichudziałemstanąsięinnezdarzeniażyciowe.Itak
stwierdzenie:flpokolenia”,którebędąwidziećpowrótChrystusa(Mat.24:34),odnosisiędo
tych,którzybędążyćwowymczasie.
6Dowolnośćstosowaniasłowaflpokolenie”wpolskichtłumaczeniachBibliimogłaspowodo-
waćtakdużerozbieżnościwdalszymdefniowaniuistosowaniutegopojęciawjęzykupolskim.
7Etymologicznysłownikjęzykapolskiego,red.A.Mrozowska,t.2,Warszawa2000,s.682.
8M.Wallis,Koncepcjebiologicznewhumanistyce,flFragmentyFilozofczne”1959,seria2.
9Ciekaweujęcieproblemupokolenia,wkontekścierozważańHerodota,możnaznaleźć
wartykuleA.Mitzner,Hezjodimitpięciupokoleńwświetlewspółczesnychinterpretacji,w:red.
A.Gendźwił,A.Izdebski,E.Sroczyńska,Przemianymentalnościwkulturachstarożytnych,Poznań
2005,s.33-42.
20
