Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
PierreGassendi,Dociekaniametafzyczne…
kanonikiemkapitułykatedralnejwDigne.Wroku1616otrzymałwyższe
święceniakapłańskie.
Gdyw1617r.naUniwersyteciewAixzwolniłysięmiejscakierowni-
kówkatedrfilozofiiiteologii,Gassendizgłosiłgotowośćobjęciaijednej,
idrugiej.Zaproponowanomuobie,onjednakwybrałkatedręfilozofii,
teologicznąodstępująco.PhilibertowiFezayezzakonukarmelitańskiego,
swemunauczycielowizczasówstudiów
2
.Kierowałkatedrądo1623r.,kie-
dyzostałzmuszonydoopuszczeniaUniwersytetuprzezjezuitów,którzy
przejęliwówczaskontrolęnaduczelnią.Przyczynąniebyłyjednakjakieś
zastrzeżeniadoniegojakowykładowcy,leczkonsekwentnezatrudnianie
wyłącznieczłonkówzakonujezuickiego.Jegosytuacjamaterialnastałasię
dośćtrudnaażdoroku1634,kiedyzostałmianowanydziekanemkapituły
kolegiackiejwDigne,cozapewniłomustałyprzyzwoitydochód.
OdtądprzebywałgłówniewDigne,nierazwyjeżdżającnakrótsze
pobytydoParyża,aleodbyłteżpodróżdoFlandriiiHolandii.Pełnienie
obowiązkówkapłańskichgodziłzbadaniaminaukowymiifilozoficzny-
mi.Pasjonujesięrozwojemfizyki,szczególniepociągagoastronomia,ale
interesujesiętakżemedycyną.Prowadzisystematyczneobserwacjeastro-
nomiczne,korespondujezlicznymibadaczamiimyślicielami;dojego
korespondentównależąm.in.Galileusz,o.MarinMersenne,JanBaptysta
vanHelmontiIsaackBeeckman,azfilozofówm.in.TomassoCampanella,
TomasHobbes,RenéDescartesiHugoGrotius
3
.Szczególnąrolęwżyciu
2
Używanajestteżniepoprawnaformanazwiska:nFesaye”
.OwpływieFezaye’anaGas-
sendiegozob.J.-R.Armogathe,L
’enseignementdePierreGassendiauCollègeRoyald’Aix-
-en-ProvenceetlatraditionphilosophiquedesGrandsCarmes,w:S.Murr(ed.),Gassendi
etl’Europe(1592-1792).ActesduColloqueInterationaldeParisnGassendietsapostérité
(1592-1792)”(Sorbonne,6-10octobre1992),LibrairePhilosophiqueJ.Vrin,Paris1997,
s.9-20.
3
ZdaniemniektórychhistorykówuczniemGassendiegobyłMolière,coznalazłoodbicie
wjegokomediach;zob.L.Andrieux,PierreGassendi,prévôtdel’EglisedeDigne,Imprimerie
Lahure,Paris1927,s.62-71.KwestiiprzynależnościGassendiegodotrwającejodczasów
renesansutzw.Republikiuczonych(łac.Respublicaliteraria),utrzymującychkoresponden-
cyjnieożywionekontaktynaukowe,poświęconyjestnumertematyczny:PierreGassendiet
laRépubliquedesLettresczasopismanDix-septièmesiècle”233,4,2006.Zwcześniejszych
opracowańtematuważnesą:B.Rochot,LecasGassendi,nRevued’Histoirelittérairedela
France”47,4,1947,s.289-313,orazpolemicznywzględemniegoR.Pintard,Modernisme,
humanisme,libertinage.Petitesuitesurle„casGassendi”,nRevued’Histoirelittérairedela
France”48,1,1948,s.1-52.Zob.także:R.Collier,Gassendietlespiritualisme,ouGassendi
