Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
CHARAKTERYSTYKAZJAWISKAHANDLUDZIEĆMI
Jesttylkojedentchórznaziemiten,któryboisięwiedzieć.
W.E.B.DuBois
Wieluludzipatrzy,aletylkonieliczniwidzą.
MontyRoberts
1010Zaryshistorycznyniewolnictwa
Niewolnictwopojawiasięnawszystkichkontynentachiwewszystkichepo-
kachwdziejachludzkości.Istotątejpierwszejwhistoriiformywyzyskujeststosu-
nekzależnościpolegającynatym,żepewnagrupaludzistanowiwłasnośćinnych
ludzi(lubinstytucji),którzymogąnimiswobodnierozporządzać
1
.Niewolnikiem
będziezatemczłowiekcałkowiciezależnyoddrugiegoczłowieka.Zniewolenie
możeoznaczaćsytuacjęprawnąlubfaktyczną.Wsytuacjiprawnejznajdziesię
osoba,którawświetleprawajestczyjąśwłasnością,natomiastsytuacjafaktyczna
oznacza,żeosobaznajdujesięwfaktycznymposiadaniudrugiegoczłowiekaiten
stanrzeczyniejesturegulowanyprawnie.
Wstarożytnościniewolnictwoodgrywałozasadnicząrolęprodukcyjnąoraz
przyczyniłosiędorozwojukulturywImperiumRzymskim.Źródłapodająist-
nienieniewolnictwawcywilizacjachBliskiegoWschodu,jednaknajlepiejznany
namjestświatśródziemnomorskistarożytnejGrecjiiRzymu,gdzieniewolnic-
twobyłonajbardziejrozpowszechnione.Głównymźródłemdopływuniewolni-
kówbyływyprawywojenneinabywanieichodokolicznychludów.Rzadziejbyły
toniewolazadługi,samosprzedażczyteżporwania.Człowiekiemzniewolonym
stawałsięrównieżpotomekniewolnikaorazdzieckosprzedanelubporzucone
przezswoichrodziców.nZgodniezgreckimprawemrodzinnymdzieckonaro-
dzonewlegalnymmałżeństwiedopierowtedyuzyskiwałowszelkieprawawyni-
kająceztegopochodzenia,kiedyzostałouznaneprzezojca,tzn.uniesioneprzez
niegonaręku.Jeżeliojciectegogestuniedokonał,dzieckonienależałodorodzi-
nyinajczęściejbywałoporzuconenamiejscuczęstoprzezludziuczęszczanym.
Tegotypudzieciwłaściwieniemowlęta,bardzoczęstobyłypodejmowanenie
przezludzichcącychjezaadoptować,leczprzeztych,którzywtensposóbchcieli
wychowaćdlasiebieniewolnika”
2
.Dziewczynkibyłyznacznieczęściejporzucane
1EncyklopediapowszechnaPWN,Warszawa1985,s.277.
2I.Bieżuńska-Małowist,M.Małowist,Niewolnictwo,Warszawa1987,s.34.
RozdziałI.Charakterystykazjawiskahandludziećmi
13