Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
19
wychinterpretacjiujmujezawodnośćwsposóbogólny–jakoniedoskonałość
systemuekonomicznego,awięcwkategoriachmakroekonomicznych.Niedo-
skonałośćmechanizmumożeobjawiaćsięprzymusowymbezrobociem.Według
B.W.Batemana(2015)jesttokwestia,którazbliżapoglądytakichekonomistów
jakJ.M.KeynesorazA.Smith,przywszystkichdzielącychichróżnicach.Według
A.MarcianaiS.G.Medemy,choćozawodnościrynkupisaliróżniprzedstawi-
cielenaukspołecznych,pierwszymekonomistą,którybezpośrednioużyłterminu
„zawodnośćrynku”(marketfailure),byłF.M.Bator(MarcianoiMedema2015,
s.3).WswoimartykulepodwymownymtytułemTheAnatomyoftheMarket
Failurezdefiniowałonzawodnośćrynkujakonieskutecznośćinstytucjirynko-
wychwewspieraniupożądanychorazzniechęcaniudoniepożądanychdziałań
wsferzeprodukcjiorazalokacjidóbriusług.Celemnadrzędnymsystemurynko-
wegojestefektywnośćwsensiePareta,rozumianajakomaksymalizacjadobro-
bytuspołecznego(Bator1958).
Omówienieewolucjipoglądównatematzawodnościrynkumożnaznaleźć
uW.Gizy(2013),którypodejmujerównieżpróbęichpowiązaniazpodejściami
ekonomicznymi.Zewzględunapoziomanalizymożnawyróżnićzawodność
rynkunapoziomiemikro-lubmakroekonomicznym.Wopracowanejprzez
W.Gizęklasyfikacjijestrównieżmiejscenaetycznąinormatywnąrefleksję
natematnieefektywnościrynku.Należyjednakzwrócićuwagę,żetopodej-
ścieniespowodowałoformalnejoperacjonalizacjizawodnościrynku.Kryteria
efektywnościrynkusąprecyzyjniejzdefiniowanewprzypadkumikroekono-
micznejanalizyzawodnościrynku.Współcześniewujęciumikroekonomicznym,
wświetlezałożeńekonomiineoklasycznejopracowanychwlatach70.XIXw.,
analizazawodnościopierasięnakoncepcjiefektywnościorazdobrobytu(według
kryteriumPareta).Równieżwujęciumakroekonomicznympunktemwyjściujest
równowagarynkowaistabilnośćgospodarki.A.Lipowski(2001)wyróżniatrzy
sfery,wktórychobjawiasięzawodnośćrynku:alokacjizasobów,stabilizacjioraz
podziałudochodów,zwracającjednocześnieuwagęnaproblemuwzględnienia
dynamikidostosowańrynkowych.
Wprzypadkukwestiialokacjizasobówniesprawnośćmechanizmówrynko-
wychprzejawiasięw:
–praktykachmonopolistycznych,
–niedoborzedóbrrynkowych,
–niedoborzedóbrspołeczniepożądanych,
–nadmiarzedóbrspołecznieniepożądanych,
–generowaniunegatywnychefektówzewnętrznych,
–niedoborzepozytywnychefektówzewnętrznych,
–zaniechaniuprodukcjidóbrprzyszłychiryzykownych.
