Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Gospodarstwodomowe–istotaifunkcje
1.1.Pojęcie,funkcjeiklasyfikacjagospodarstwdomowych
1.1.1.Genezaiistotagospodarstwadomowego
Tradycyjna,wykładananawszystkichuczelniachświata,teoriaekonomiiwyróżniatrzy
rodzajepodmiotówgospodarowania.Sąto:gospodarstwadomowe,przedsiębiorstwaoraz
państwo(gospodarkanarodowa).Działalnośćtychdwóchpierwszychjestzaliczanado
mikroekonomii,agospodarczaaktywnośćpaństwastanowiprzedmiotzainteresowania
makroekonomii1.
Gospodarstwodomowe,utożsamianezazwyczajzrodziną,jestnajstarsząinstytucją
ekonomicznąświata.Samanazwadyscypliny–ekonomia–wywodzisięodgospodarstwa
domowego.Termintenmaetymologięgrecką:greckaoikonomija–czyliwprzekładzie
najęzykpolskiwłaśnieekonomia(albogospodarka)–powstałazezłożeniasłowaoikos
(dom)luboikojeneja(rodzina)zesłowemnomos(prawo,ustawa).Tennowy,złożony
wyrazoikonomijabyłpoczątkowotłumaczonyjakonnaukaoprawachrządzącychdo-
mem(rodziną)”alboprościej–nnaukaogospodarstwiedomowym”,zbiegiemwieków
nadanymuzostanieszerszysens.
Niemalpowszechnieuznajesię,żepierwsząrozprawąfachową,wktórejużytosłowa
nekonomia”byłajednazksiąggreckiegofilozofa,uczniaSokratesa–KsenofontazAten
(ok.432–353p.n.e.)zatytułowanaOikonomikos(dosłownie:gospodarczy,ekonomicz-
ny),cotłumaczysięzazwyczajjakoKsięgaogospodarstwie.WrozprawietejKsenofont
przedstawia,wformiedialogumiędzySokratesemainnymjegouczniem–Kritobulosem,
problemyprowadzeniawzorowegogospodarstwadomowego,którymiwówczasbyłyza-
zwyczajgospodarstwarolne2.WewspomnianejKsiędzeKsenofontarozważanesąm.in.
1Gwoliścisłości,podziałekonomiinamikroekonomięimakroekonomięstajesiępowolicorazmniej
adekwatnydorzeczywistości.Pojawiająsiębowiemnoweobszaryinowepodmiotygospodarki–wcześniej
nieistniejącelubnieodgrywająceistotnejroli–jaksamorządyregionalneilokalne,branżeczywielkiepo-
nadnarodoweholdingi,któreniesposóbzaliczyćanidomikroekonomii,anidomakroekonomii.Tęnową
przestrzeńżyciagospodarczegonazywasięcorazczęściejmezoekonomią.Możnarównieżmówićoinnym,
powstającymwymiarzeekonomii,tj.megaekonomii(ekonomiiglobalnej,ekonomiiświata),awięcekono-
miinwielkichpodmiotów”(np.UE,ONZ,OECD,FAO),którejprzedmiotemsąproblemygospodarcze
całegoświatalubwielkichjegoobszarów(np.wyżywienia,energii,ochronyśrodowiska).
2D.Laertios,Żywotyipoglądysłynnychfilozofów,przeł.I.Krońska,K.Leśniak,W
.Olszewski,PWN,
Warszawa1984,s.109;Małaencyklopediakulturyantycznej,PWN,Warszawa1983,s.393;zob.takżesłow-
nikigrecko-polskie.
