Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wydajesię,żekażdapróbateoretycznejihistorycznejrefleksji
oelegiiwczasachromantyzmumusizostaćskonfrontowanazjedną,
alezatozasadniczątrudnością.Mamnamyśliniechęćpisarzytego
okresudowszelkichklasyfikacjigatunkowychorazichnieustanne
podawaniewwątpliwośćkategoriiihierarchiiodziedziczonychpo
wcześniejszychepokach.Przypomnijmy,żewsposóbszczególnie
gwałtownyromantycykwestionowalispadekponajbliższychpo-
przednikachizarazemtwórcachpoetyknormatywnych.Ztegowła-
śniewynikakłopotzwiązanyzdefiniowaniemelegiiromantycznej.
Zdajesięnawet,żetakigatunek,którymożnabyopisać,odwołując
siędowyznacznikówformalnych(coczynionozdobrymskutkiem
jużwczasachstarożytnych),wogólewromantyzmienieistnieje.
Niemabowiemwówczasjużżadnegoznaczeniacechadystynktyw-
nadawnejelegii,zaktórąpowszechnieuznawanodystychelegijny.
Takżebogatywachlarztematycznyelegiiantycznejzostałprzezro-
mantykówpoważnieuszczuplony.Granicegatunkurozmyłysięza-
temdotegostopnia,żesamomówienieogatunkuprzestałobyć
oczywiste.Niektórzybadacze,naprzykładRenéWellekiAustin
Warren,sugerująnawet,żepodkoniecXVIIIstuleciapojawiasię
zupełnienowygatunekelegijny,którytrudnouznaćzahistoryczną
kontynuacjęelegiistarożytnej1.OdmiennegozdaniajestIreneusz
Opacki,komentującyzresztąuwagiautorówTeoriiliteratury2.Pol-
skiliteraturoznawcaproponuje,bywszerokopojętejgenologii
(awięctakżewrefleksjipoświęconejelegii)odejśćodahistorycznie
pojętegosystemucechdystynktywnych,pozwalającychnaprecy-
zyjnąidentyfikacjęgatunków.WedługOpackiegobardzorzadko
zdarzasiętak,żeliterackimateriałwpełniodpowiadaregułom,
którenieuwzględniajądziejowychprzemian,zmiennychkontekstów
orazniestałejludzkiejwrażliwości.Stądlepiejmówićohistorycznie
uwarunkowanychrealizacjachabstrakcyjnegowzorca.Wkonse-
kwencjimożnabystwierdzić,żeromantyzmniezaproponowałnowej
formyelegijnej,alejedyniedostosowałpewienjejmodeldoaktu-
alnychisobiewłaściwychokoliczności.
