Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Wiosną1945rokunabudynkachiruinachspalonegomiastazawisły
plakaty.Przedstawiałycharakterystycznyzarysbudowlizprzekreślo-
nąnazwą„Danzig”iumieszczonymponiżejwiększym,jaskrawymna-
pisem„Gdańsk”.Niemieckiautorpisałoludnościcywilnejijejzdziwie-
niu,żeRosjanietakszybkoprzekazaliswojązdobyczPolakom1.Aby
wytłumaczyćowozdziwienie,należyopisaćnastrojesprzedmarca1945
roku.Historykzwyklepodejrzewa,żewspominającylubiąprzedsta
wiać
siebiejakomądrzejszych,niżrzeczywiściebyliwprzeszłości,ponieważ
znająjużskutkiswoichdecyzji.Wartojednakpamiętać,żeprzedwal-
kamioGdańsktylkopodejrzewano,cosięmożewydarzyć.Wieluciągle
wierzyło,żemożejakośsięudazachowaćniemieckiGdańsk.Pewne
obawywywołałwidoknaulicachpierwszychuchodźcówzPrusWschod-
nich-włachmanach,zpsamiprzywiązanymidoprzykrytychplande-
kamiwozów.Później,porozpoczęciuofensywystyczniowejprzezArmię
Czerwonąiponapływiedużejliczbyuciekającychcywilóworazza-
blo
kowaniumożliwościucieczkilądem,wmieściewybuchłapanika.Po-
czucieutratyjednakstałosięwśródniemieckichgdańszczanpowszech-
niejszedopieropostfactum,gdywojnabyłaprzegrana-byćmoże
wtedy,gdysłuchalikrzykówżołnierzydobijającychsiędodrzwipiwnic
ischronów,amożekilkadniwcześniej,gdydotarłyplotkiopoddaniu
Sopotu.Dlategozniedowierzaniempatrzylinaplakaty,słuszniemar-
twiącsięosiebieibliskich.Niewiedzielijeszcze,cosięwydarzy,gdy
obcyludziebędątworzyćtomiastoodnowa.
1.Cezuryczasowe
Czytelnikowitejksiążkiwinienjestemkilkauwagdotyczącychprzy-
jętychcezurczasowychorazużywanejwksiążceterminologii.Znacze
nie
1945rokuwynikazkilkuprzesłanek.Wiosnąmiastozostałopoważnie
zniszczone,anaWybrzeżuukonstytuowałysiępolskiewładzecywilne,
zarazpotym,jak30marca1945rokuutworzonowojewództwogdań-
