Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
wstęp
skie.Przystąpionodopierwszych„dzikich”wysiedleńludnościniemiec-
kiejizainicjowanopierwszepraceporządkowe.Jużpoparudniach,gdy
miastoprzestałodymić,przystąpionodopracporządkowych,wykorzy-
stującmiejscowąludność.Wciągukilkumiesięcynowiosadnicyzasied-
liliocalałedomywwiększościdzielnic.Kilkalatpowojniezaczęłypo-
wstawaćpierwszekwartałynowychulic.Przyrostnaturalnybyłbardzo
wysoki.Systempolityczny-stalinizm-narzuciłnowewymagania,
prześladującniepokornychiwskazującnowychwinnych.Wlatachpięć-
dziesiątychmiastoopuszczalikolejnidawnigdańszczanie,mówiący
płynnieponiemiecku.
MyślącoówczesnymGdańsku,dzielętenczasnatrzyokresy-czas
pozakończeniuwalkomiasto,polskistalinizmorazlatapoPaździerni-
ku>56.Zlatczterdziestychwyróżnićwartolata1945-1946-pierwsze
działaniawzakresieodbudowy,atakżeczasmasowychmigracji.Na
polskistalinizm-rozumianyjakolatapowojenneipierwszapołowalat
pięćdziesiątych-patrzęwkontekścienaciskówpropagandowych.Wy-
dajesię,żewlatach1949-1954,awięcpopowstaniuPolskiejZjedno-
czonejPartiiRobotniczej(PZPR)ażdookresupośmierciJózefaStalina,
mechanizmypropagandyorazmobilizacjaspołecznabyłynajintensyw-
niejsze.JakpiszeBarbaraOkoniewska,w1956rokuprzebiegXXZjaz-
duKomunistycznejPartiiZwiązkuRadzieckiego(KPZR),tajnyreferat
NikityChruszczowa,poznańskiCzerwiec,VIIIPlenumKomitetuCen-
tralnegoPZPR,jakkolwiekmiałyistotneznaczenie,niewzbudziły
wGdańskutak
silnychemocji,jakwWarszawie.DopierowybórWłady-
sławaGomułki
napierwszegosekretarzaskomentowanonakilkuwie-
cach.Jednym
znichbyłwiecnaPolitechniceGdańskiej,nazwanyprzez
„GłosWybrzeża”szumnie„wiecemmieszkańcówTrójmiastaicałego
Wybrzeża”.Jednakżebyłonraczejwyjątkiemniżregułąnamapieów-
czesnegoGdańska.StoczniaGdańskadziałaławtedyzachowawczo
(stoczniawGdyniprzejęłainicjatywępowoływaniasamorządurobotni-
czego)2.Jakmiałosięokazać,gdańskiPaździernik>56byłkrótkiimiał
ograniczonąskalę.Jestjednakniezaprzeczalnymfaktem,żedecyzje
podjętewmiesiącach
polskiejodwilżywpłynęłyistotnienawarunkiży-
ciaioczekiwania
mieszkańcówTrójmiasta.Wroku1956byłojasne,że
eksperymentkompleksowej(zuwzględnieniemsferyprywatnej)prze-
budowyspołeczeństwasięniepowiódł;jużpośmierciStalinaw1953
rokusystematyczniesięzniegowycofywanoizostałzarzuconywdru-
giejpołowiedekady.
