Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30.rOzdziałi.TeOreTYczneKOnTeKSTYPOdjĘTejPrOBlemaTYKi
emocjiowysokiejintensywnościmożebyćprzyczynądepresjiiróżnorodnych
negatywnychprzeżyć.Wskrajnejpostacinasilenienegatywnychemocjioniskiej
intensywnościprowadzidomelancholii(Andrews,Whitney,1976).
Dobresamopoczucie,nadziejaipozytywneoczekiwaniacodoprzyszłości
Mądrzycki(1993)opisujejakoosobowyoptymizm,złesamopoczucienatomiast
nazywaosobowympesymizmem.
WpodobnysposóbjakMądrzycki,pojęciapowszechnościlubbrakupoczucia
szczęściadefiniujeCzapiński.Uzależniajeodtakichosobowychcechjednostki
jak:inklinacjepozytywne,efektnegatywności,efektfeniksa(Czapiński,1998,s.5).
Obajautorzysązatemzgodni,żeprzeżywaniezadowoleniazżycia,podobnie
jakszczęścia,zależynietylkoodosobowychuwarunkowań,aletakżeodosądu
zaistniałejsytuacji–warunków.Tymsamymprzyznają,żezadowoleniezżycia
manaturętyleżrefleksyjną,coporównawczą.Stąddwanurtywbadaniachnad
zadowoleniemzżyciaczłowieka.
Wpierwszym,zorientowanympoznawczokierunkubadań,ocenabieżącej
sytuacjizależyodokreślonychstandardówpoznawczych(Michalos,1985;Wills,
1981).Odczuwanyprzezjednostkędeficytwzakresierealizacjipotrzebobniża
poziomzadowolenia,podczasgdyłatwiejszysposóbichzaspokojenialubreali-
zacjawwiększymodoczekiwanegozakresie–rozbieżnośćpozytywna–powo-
dujejegowzrost.
Druginurt,zorientowanyafektywnie(Diener,Larsen,1993),zadowolenie
zżyciawiążezkrótkimi,pozytywnymidoświadczeniamiiredukcjąstanówawer-
syjnych.
Zgodniezpowyższymistwierdzeniamizadowoleniezżyciazależynietylko
odpozytywnegodoświadczaniarzeczywistości,aleteżodtego,cowporówny-
wanychdoświadczeniachuznanejestzaflmniejszezło”.
Wewspółczesnychnaukachspołecznychfunkcjonujątrzykategorieszczęścia.
Pierwszadefiniujeszczęścieprzezkryteriazewnętrznegoopisu–posiadania
cechiwłaściwościpożądanych,wyznaczonychwartościamiinormamispołeczny-
mi.Drugaodwołujesiędowewnętrznychkryteriówopisuiujmujeszczęściejako
satysfakcjęzżyciawynikającązporównywaniaprzeżywanychzdarzeńdostan-
dardówosobistych.Trzecianatomiast,najbliższapowszechnemuużyciu,skupia
tedefinicje,którepodkreślająprzewagęemocjipozytywnychnadnegatywnymi
–doświadczaniapozytywnych,przyjemnychemocjiwkonkretnymczasie.
Podobnyproblemjawisięprzyustaleniupojęciazadowolenia.Najczęściej
jednakzadowolenieidentyfikowanejestjakostandobregosamopoczucia
