Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
iH.Gardnera.Osiągnięciapoznawczewbadaniachnadrozwojemintelektu,
jakrównieżrelacjemiędzyinteligencją,kreatywnością,zdolnościamiiuzdol-
nieniamispecjalnymiwzbogaciływiedzęnatentemat.Nadaljednakobser-
wujemyniezwykłąewolucjębadańnadinteligencjąijejdeterminantami,co
skłaniawielubadaczydociągłegozgłębianiatejproblematyki.
Wpsychologicznychteoriachinteligencjiczęstopodkreślasięznaczenie
procesuzdobywaniadoświadczeńiprzyswajaniawiedzy,atakżeróżnicwmo-
tywacjachizdolnościach,powstałychnapodstawieosiągniętychuprzednio
wiadomości.Wbadaniachnadzdolnościamiiuzdolnieniamiprowadzonych
wStanachZjednoczonych,WielkiejBrytaniiiwieluinnychkrajachwykaza-
no,żewcześniejszeuczeniesięimplikujewystępowanieróżnic
wzachowaniuiinteligencji,któretoczynnikisąznacznieskorelowanezmo-
tywacjąorazzróżnicowanymiwarunkamiśrodowiskowymi.
Współcześniezagadnienieroliinteligencjiogólnejwprocesiekształcenia
iwychowaniaczłowiekajestnadalotwarte,awielupsychologówpodcho-
dzidotegopojęciakrytycznie,doceniającznaczeniezdolnościspecjalnych,
np.językowych,matematycznych,muzycznych,plastycznych,któreczęsto
tworząjednośćzuzdolnieniamiogólnymiizdarzasię,żerozwijająsięna
wysokimpoziomie.Wedługpsychologaiznawcyproblematykizdolności
B.Hornowskiego(1986,s.182),
uzdolnieniarozwijająsięwzależnościodwarunkówspołeczno-historycznych,wja-
kichżyjeczłowiek.Strukturazdolnościogólnychiuzdolnieńspecjalnychjednego
dzieckaróżnisięodtychsamychcechuinnejjednostki.Różnicatawynikazwa-
runków,wjakichosobyterozwijałysięiwychowywały.Upewnychdziecizdol-
nośćogólnaprzejawiasięwróżnychdziałaniach,bezwyraźniezaznaczającegosię
talentu,winnychprzypadkach,dziękikształceniuiwarunkomśrodowiskowym,
rozwijająsięuzdolnieniaspecjalne,pojawiająsiętalentyigeniusze.
Niektórzywspółcześnipsychologowie,np.E.Nęcka(1994b,s.297–299),
wiążąsprawnościintelektualnezfunkcjonowaniemprocesówpoznawczych,
główniezwiększonąpojemnościąpamięcikrótkotrwałejorazwiększąpulą
zasobówuwagi.Możetodotyczyćnietylkodwuczynników,leczrównież
innychczynnikówwspółwystępujących,m.in.:poziomupobudzeniaintelek-
tu,posługiwaniasięstrategiamiczyskutecznegoradzeniasobieznowymi,
trudnymizadaniamirzeczywistymilubszkolnymi.ZdaniemautoraTreningu
twórczości,osobyuznawanezabardziejinteligentnewykazująogólniewiększą
sprawnośćumysłowąilepiejfunkcjonująwnowychsytuacjach.
