Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Chęciek,Jąkanie,Kraków2007
ISBN:978-83-7850-015-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2007
1.3.Rozwojowaniepłynnośćmówieniaająkaniewczesnodziecięce19
Dopodstawowychsymptomówniepłynnościmówieniamożnazaliczyć
(Tarkowski1992,13):
–powtarzanie:głoski(np.„małal-l-lokomotywa”),sylaby(np.„małalo-
lo-lokomotywa”),częściwyrazu(np.„małaloko-lokomotywa”),wyrazów
1-iwielosylabowych(np.„to-tojestmałalokomotywa”,„tojestmała-mała
lokomotywa”),frazy(np.„tojest-tojestlokomotywa”),zdania(np.„mama
poszładosklepu-mamaposzładosklepuikupiła...”);
–przeciąganiegłoski(np.„y-y-ytojestlokomotywa”,„tooojestlokomo-
tywa”);
–pauzy(momentyciszy);
–rewizje(poprawki,np.„tosą...jestmałalokomotywa”);
–embolofrazje(czylinawykrozpoczynaniazdaniaodsamogłoski„a”lub
dźwiękupośredniegomiędzy„e”a„y”).
Sątoobjawyzarównonormalnej,jakipatologicznejniepłynnościmó-
wienia,którejprzyczynyleżąwprocesieformowaniawypowiedzisłownej.
Modelprocesuformowania(planowania,programowania,generowania)
wypowiedzisłownychbazujezdaniemTarkowskiego(1992,14)napięciu
etapach:
–motywacji(ideacji)–wktórympowstajeogólnyzamysłwypowiedzi,jaką
nadawcamazamiarzbudować;
–myślenia(planowaniasemantyczno-syntaktycznego)–etaptenpolegana
dokonaniuwyboruiodpowiednimpołączeniuelementówtworzącychwy-
powiedź;
–regulacjimotorycznej–natymetapiepowstajeprogramsekwencjiruchów
towarzyszącychmówieniu;
–wykonaniamiodynamicznego–dziękitemuetapowiorganymowy:odde-
chowe,artykulacyjneifonacyjnerealizująruchywyznaczoneprzezsygnały
motoryczne;
–kontroliformowaniawypowiedzi–kiedytowychwytywanesąewentualne
błędywystępującenakażdymzetapówidziękiktóremudobieranesąod-
powiedniesposobyusuwaniatychbłędów.
Przedstawioneetapygenerowaniawypowiedzimogąprzebiegaćrówno-
legle,wyprzedzaćsięnawzajemlubtworzyćprzejściamiędzyetapowe.
Płynnośćmówieniajestważnymwskaźnikiemsprawnościjęzykowej,która
możebyćróżnierozumiana.Grabias(1986)wskazałjejczteryskładniki:
