Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Turystykajestzjawiskieminterdyscyplinarnym.Ogólnierzeczujmując,możnawyodrębnićconajmniejtrzywielkie
obszarybadawcze,amianowicie:geograficzny,społecznyiekonomiczny,wramachktórychmogąbyćrozpatrywane
–irzeczywiściesą–zagadnieniazwiązanezturystyką.
Zobszaremgeograficzno-przestrzennymwiążąsięzagadnienia,takiejak:geografiaturystyki–wyodrębnianie
walorównaturalnych,zagospodarowanieprzestrzenne,atakżezagadnieniaplanowaniaprzestrzennego.
Obszarspołecznydotyczyzagadnień,takichjak:przenikaniekulturnaskutekuprawianiaturystyki,zagadnienia
etykiturystyki,wpływturystykinaspołecznościlokalneitp.
Doniedawnawidzianoturystykęprzedewszystkimprzezpryzmatregeneracjisiłczłowiekaikonieczności
realizowaniawypoczynkuprzezzakładypracy.Przemiany,którenastąpiłypo1989r.,spowodowały,żecoraz
powszechniejpostrzegasięturystykęjakozjawiskoekonomiczne.Wynikatozogromnegowzrostuobrotutowarów
iusług,jakiobserwujemynaskutekzjawiskaturystyki.ZarównowPolsce,jakiwskaliświatowej,obrotyzturystyki
przekroczyłyastronomicznąkwotę3blndolarówiwykazująrosnącądynamikęrozwoju.Tooczywiściejestźródłem
olbrzymichzysków,którezkoleiwwielkimstopniusąinwestowanewrozwójbazyturystycznejiinfrastruktury
ułatwiającejfunkcjonowanietejbazy.Ekonomicznysensturystykiwynikazdwóchzasadniczychpowodów:
–żeistotąturystykijestprzemieszczaniesięludziwrazzpieniędzmidonowychmiejsckonsumpcji;
–żestrukturatejkonsumpcjijestinnaniżwstałymmiejscuzamieszkania,ajejwielkośćzreguływyższa.
Wszystkietrzyobszarybadawczeuzupełniająsięwzajemnieiniedostrzeganietychzjawiskzubażabardzoproces
myślowyiwynikibadań.Precyzyjnewyznaczenieregionówułatwiaiczynitańszymwysiłkiinwestorów,umożliwia
teżosiąganiewiększychkorzyścizeksploatacjiprzyszłychobiektów.Zmianykulturowe,szczególnieteozabarwieniu
negatywnym,mogądoprowadzićdoznacznegozubożeniaoferty,atymsamymprzyczynićsiędoograniczenia
efektywności,bądźteżdozmianywielkościistrukturypopytu.Niemniejjednak,głównymkołemnapędowym
turystykisąmożliwościuzyskiwaniadochodówztytułuświadczeniausługturystycznych,apodstawoweprzyczyny
eksplozjiturystycznejwewspółczesnymświecie(skrócenieczasupracy,relatywnepotanienieśrodkówtransportu,
wzrostdochodów)mającharakterekonomiczny.Zcechyinterdyscyplinarnościturystykiwynikająnajrozmaitsze
kłopotyiutrudnienianietylkowsferzeteoretycznej,aleprzedewszystkimpraktycznej.Dotycząone
najróżnorodniejszychzagadnień;wśródnichmożemywyróżnić:
•statystykęturystyki,dlaktórejbardzoważnejest,ktoświadczyusługiturystyczne.Wprzypadkuprzedsiębiorstw
wyspecjalizowanychwświadczeniutychusług(hotele,biurapodróży)sytuacjajestprosta.Jakjednakujmowaćobroty
ztytułuświadczeniausługnoclegowychwpałacu,którynależydozakładuprodukującegoskarpetki?Statystyki
prowadzisięwsposóbbranżowy,pytanietomawięcistotneznaczeniepraktyczne.Wkonsekwencjiusługinoclegowe
świadczonewpałacunależącymdofabrykiskarpetekniesąujmowanewstatystykachjakoturystyczne.Wpodobny
sposóbnieujmujesięwrejestrachusługgastronomicznych,któreniesąświadczonewprzedsiębiorstwach
specjalistycznych.Równieżnieujmujesięwstatystykachusługgastronomicznychświadczonychwhotelach,chociaż
trudnowyobrazićsobiehotelnieświadczącyusługgastronomicznych.Dlastatystykaniezmiernieważnejestktojest
turystą,aktonimniejest.Wbrewpozoromniejestłatwoodpowiedziećnatopytanie.Licznepróbyzdefiniowania
pojęciaturystyprowadządoograniczeniawsensieformalnymzasięguzjawiska,coznajdujejednakoficjalne
odzwierciedleniewstatystykach.Kolejnymutrudnieniem,szczególniewprzypadkumierzeniawpływówzturystyki,
jestto,żewieleusługmajedyniepośrednizwiązekzturystyką,niemniejjednaksąoneniezbędnedojejdalszego
rozwoju.Usługibankowe,ubezpieczeniowe,infrastrukturalne,handel,telefonizacjasątylkonielicznymiprzykładami
usługpośrednich.Powstajepytanie:kiedyigdzieusługikonsumowanesąprzezturystów?Próbąodpowiedzi
natopytaniemożebyćwyznaczenieregionówturystycznych–miejsc,wktórychwystępujekoncentracjaruchu
turystycznego;
•wyznaczanieregionówturystycznych.Niejestonołatwe.Wpraktycepodstawowymproblememjest
niepokrywaniesięzregułygranicregionówturystycznychzgranicamiadministracyjnymi(gminy,powiaty,
województwa).Statystykaregionalnajednakmusiopieraćsięnadanychuzyskiwanychodwładzsamorządowych.
Samookreślenieregionujestzadaniemskomplikowanym,bowiemniebierzesiępoduwagętylkowalorów
naturalnych,aleojegowydzieleniudecydujetakże:posiadanierozbudowanejinfrastrukturyturystycznej,technicznej
iusługowej,stanochronyizanieczyszczeniaśrodowiska,stosunkiludnościowe,układkomunikacyjnyitp.Coraz
częściejdoregionówturystycznychmożnazaliczyćobszary,którewcaleniemająatrakcyjnychwalorównaturalnych;
•rozdzielaniepieniędzynaturystykęzbudżetównaróżnychszczeblach.Wielkietrudnościzwyodrębnieniem
wydatkównacelestricteturystycznepowodująpomniejszanieznaczeniazjawiskaturystykiwtychwydatkach.
Jedynymantidotumpozwalającymzminimalizowaćtetrudnościjesttworzenieplanówistrategiirozwojuturystyki,
zarównonaszczeblukrajowym,wojewódzkim,powiatowym,jakigminnym,wktórychujętobykompleksowo
wszystkiezagadnieniabezpośrednioipośredniozwiązanezrozwojemturystyki.Podstawoweinformacjenaszczeblu
wojewódzkimzawierastudiumzagospodarowaniaprzestrzennegowojewództwa,określającekierunki
zagospodarowaniaprzestrzennegoregionuipolitykęprzestrzennąwładzorazzarysowująceprzyszłąstrukturę
przestrzenno-funkcjonalnąwojewództwa.Praceplanistycznegminzkoleiwyrażająsięwplanieprzestrzennego
zagospodarowaniagminy,wstudiumuwarunkowańikierunkówzagospodarowaniaprzestrzennegogminyoraz
wstrategiirozwojuspołeczno-gospodarczegogminy.Takskonstruowanymstrategiomodpowiadałybywydatki
budżetowe.Pozwoliłobytouniknąćchaosuidobrowolnościwrozdysponowywaniuśrodkówbudżetowychnarozwój
