Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
PROCESNAUKOWEGOROZWIĄZYWANIA
PROBLEMUBADAWCZEGO
1.1.Metodanaukowawbudowaniuteoriiwnaukach
ozarządzaniu
Sposobyrozwiązywaniaproblemówbadawczychzajmująszczególnemiejsce
wmetodologiinauki.tometodynaukowe,zapomocąktórychnaukowcyświa-
domiezmierzajądorozwiązaniapostawionychproblemówbadawczych.Osią-
gnięciezałożonychcelówbadawczychwiążesięzrozwiązaniemproblemuiuza-
leżnionejestwdużejmierzeodwyboruokreślonejmetodynaukowej1,dlatego
1Naukowerozwiązywanieproblemówbadawczychstanowikluczowyczynnikrozwojuteorii,
dlategoistotnejestuzasadnienienaukowościwybranejmetodydoprowadzonychbadań.Wlitera-
turzezzakresufilozofiiimetodologiinaukimożnazetknąćsięzwielomarozważaniaminatemat
przewagijednychmetodnadinnymiwtworzeniuwiedzynaukowej,gdziekażdyzautorówpróbuje
bronićswegostanowiskametodologicznegowobecprzyjętegosposobutworzeniawiedzynaukowej
(zob.:T.S.Kuhn,StructureofScientificRevolutions,TheUniversityofChicagoPress,Chicago
1969;E.Nagel,Strukturanauki.Zagadnienialogikiwyjaśnieńnaukowych,PWN,Warszawa1970;
L.Nowak,Wstępdoidealizacjiteoriinauki,PWN,Warszawa1977;R.Wójcicki,Wykładyzmeto-
dologiinauk,PWN,Warszawa1982;A.F.Chalmers,Czymjestto,cozwiemynauką?,Wydawnic-
twoSiedmioróg,Wrocław1993;I.Lakatos,Pismazfilozofiinaukempirycznych,Wydawnictwo
NaukowePWN,Warszawa1995;K.R.Popper,Logikaodkrycianaukowego,FundacjaAletheia,
Warszawa2002).I.Lakatoswyróżniatrzygłówneszkołymyślowemetodologównaukiwzakresie
normatywnegoocenianiatwierdzeńnaukowych,mianowicie:1)sceptycyzm,2)demarkacjonizm
oraz3)elitaryzm.Naukowisceptycyuważają,żewszystkiesystemyprzekonań(wtymreprezen-
tującepoglądyoponentów)mająprawodoswobodnegorozwojuiwpływanianainnesystemy.
Demarkacjoniści(reprezentującyarystotelesowskąteorięsylogizmu)uważają,żewytworywiedzy
mogąbyćocenioneiporównanenapodstawieokreślonychogólnychkryteriów.Zkoleielitary-
ścizdania,żenaukętworząjedynienaukowcyitylkooniwstanieocenićteorienaukowe
(I.Lakatos,Pismazfilozofiinaukempirycznych,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1995,
s.328-337).WartoprzytoczyćrównieżpoglądK.Szaniawskiego,któryuważa,żenobiektywność
nauki”rozumianawkategoriachbezstronności,intersubiektywnejsprawdzalnościorazneutral-
nościaksjologicznejwżadnymztychznaczeńniejestcechąwpełniosiągalnązpowodównatury