Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
19
siebie.Wceluuporządkowaniaprzyjętegoprocesubadawczego,jakopodstawą
wyjściowąposłużonosięschematemmetodycznymzaproponowanymprzez
Ł.Sułkowskiego,którynawiązujedomodelimetodynaukowejwedługE.Bab-
biegoiR.Dubina(zob.rys.1.1).Procestworzeniateoriiwnaukachozarządzaniu
sprowadzaondodwóchfaz-konceptualizacjioraztestowania-wyróżniając
przytymdziesięćnastępującychetapówpragmatycznych24:
-określenieobszaruiproblemubadawczego,
-identyfikacjapoziomuteorii,
-identyfikacjaparadygmatu,
-analizaistniejącychteoriiibadańdotyczącychproblemu,
-sformułowaniepytańbadawczych,tez,hipotez,
-dobórmetodykidoparadygmatu,teoriiiproblemubadawczego,
-przeprowadzeniebadań,
-interpretacjarezultatówiwnioskowanie,
-analiza,korygowanieorazakceptacjabądźodrzucenieteorii,
-wyznaczenienowegoobszaruiproblemówbadawczychstanowiących
następstwoopracowanejteorii.
Wdalszejczęściopracowaniaprzeprowadzonazostanieoperacjonalizacja
problemubadawczegowkontekściewymienionychpowyżejetapówbudowania
teoriinaukowej.Procedurataumożliwiwyjaśnienieproblemubadawczego25.
1.2.Operacjonalizacjaproblemunaukowegonapotrzeby
budowykoncepcjimetodologicznej
Obecnieprzedstawionazostanieoperacjonalizacjapodjętegowrozprawiepro-
blemunaukowegowcelujegorozwiązania.Takizabiegbadawczypopierwsze
24Ł.Sułkowski,Epistemologiaimetodologia…,s.99.
25Definicjeoperacyjnewskazująbadaczom,comająnzrobić,abyodpowiedziećnapytania
zawierającetopojęcie”(R.L.Ackoff,Decyzjeoptymalne…,s.182).Ponadtozgodniezzalece-
niamiP.W.BridgmanaiS.S.Stevensaterminyużywanewnaucenależydefiniowaćoperacyjnie,
aniejedyniepojęciowo(zob.P.W.Bridgman,TheLogicofModernPhysics,Macmillan,New
York1927iS.S.Stevens,TheOperationalBasisofPsychology,nAmericanJournalofPsycho-
logy”1935,vol.47,cyt.za:R.L.Ackoff,Decyzjeoptymalne…,s.186).Zkoleiwtrakcieustalania
definicjidanegoterminupowinnosięuwzględnićdwieprzesłanki:1)celebadacza(jakipoco
danyterminzostanieużyty)oraz2)sposóbdotychczasowegostosowaniadanegoterminuwnauce
orazpozanią.Należyjednakpamiętaćokrytycewobecdefiniowaniaoperacyjnego,ponieważ
wnaukachspołecznychnniemogłobyćmiejscadlatakichbytów[jakwnaukachprzyrodniczych],
którychdostrzecanizmierzyćwprostniesposób,tj.zasadniczoniedefiniowalnychwsposób
«operacyjny».[…]Wtakichprzypadkachdobudowyteoriiniezbędnesąpojęciawyjaśniające
określonecechy,zdarzenia,stanyczyprzedmiotynieobserwowalne,którychistnieniemacharak-
ter«hipotetyczny»”(S.Nowak,op.cit.,s.74i75).
