Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Kronikapewnegomiasta,pierwszybeletrystycznyutwórprozą
PandelisaPrevelakisa,znanegojużdziśiuznanegoklasykaliteratury
nowogreckiej,powstałwroku1938.Książkata,poświęcona
rodzinnemuRéthimno,historycznemumiasteczkunapółnocnym
brzeguKrety,wyrosłanapodłożudwusilnychuczuć:serdecznego
patriotyzmuigorzkiejmelancholii.Zbogatą,ciekawą,niekiedy
świetnąprzeszłościąmusiterazautorzestawićzastój,upadek,może
nawetruinęwspółczesnegomiasta.Pióremswymchciałbyocalić
odśmierciprzynajmniejwspomnienieczegoś,czemuzdajesięgrozić
rychłainieuchronnazagłada.Mimowielupogodnychczywręcz
humorystycznychakcentówprzewodnianutaksiążkibrzminiby
requiem.Nibycichelirycznerequiem.
Istotnie,posępnarzeczywistośćusprawiedliwiałapesymistyczne
spojrzeniepisarzanajegokolebkę.Réthimnotakżewówczasbyło
stolicądepartamentu.Alepozbawioneużywalnegoportu,połączone
karkołomnymidrogamizgłównymimiastamiKrety–Chaniá
iIraklionem*–ajeszczegorszymizgórzystymwnętrzemiurwistym
południowymwybrzeżemprowincji,przekształciłosięzważnego
intelektualnegoihandlowegoośrodka,powiązanegowielunićmi
zKonstantynopolem,Smyrną,Triestem,Aleksandrią,wskromne
centrumrówninynadbrzeżnej,porośniętejbezkresnymlasemoliwek.
Marniałystareweneckiedomostwa(częstodewastowaneprzez
uchodźcówzAzjiMniejszej,osiadłychtupowymianieludności
międzyGrecjąiTurcją),nikłyjedenpodrugimpięknezabytki,
wgruzywaliłasiępotężnaweneckaforteca,zamulonyportsłużyłjuż
tylkonielicznymrybakom,cudownapiaszczystaplażaświeciła
pustkami.Żadnegoprzyrostuludnościwciągudwudziestulat
międzywojennych.Cudzoziemiec–ba,ateńczyk–stawałsię
egzotycznąatrakcją.Miejscezesłaniadlaurzędnikówlubnauczycieli.
Azakilkanaścielat?Możejużraczejdużawieśniżzabytkowemiasto!
Cóż,kiedyhistorialubipłataćfigle,losydziełludzkichnie
sądoprzewidzenia.Gdywiosną1974roku,wtrzydzieścisześćlat
poukazaniusięksiążkiPrevelakisa,odwiedziłemRéthimno,
wyniosłemwrażeniaraczejoptymistyczne.Toprawda,żewielu
starychkamieniczeknicnieocali.Aległównezabytkizostały
odbudowanealboznajdująsięwtrakcieodbudowy.Ukończonoduży
kościółCzterechMęczenników,nadktóregolosembolałPrevelakis.
