Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Tajemniczepoczątki
25
wyczytaćtakżeprzekonanieoichwaleczności,wyrównującejniejakomniejsząli-
czebność.Trudnojednakstwierdzić,nailewymienioneprzezTacytacechystano-
wiąodbicierzeczywistości,nailezaśliterackiejtopiki.PrzylicznychSemnonach,
jednychzimienniewyliczonychważniejszychsąsiadówLongobardów,Tacytnie
wspominaojakiejśszczególnejwojowniczości.JeżelichodzioChauków,tonawet
wyraźniepiszeonichjakooludziepokojowonastawionym,cotłumaczysięsprzy-
jającąRzymianompostawątegoluduwwalkach9i14–16r.Wogólezaśnicnie
wiadomooówczesnychwojnachLongobardówanizSemnonami(zktórymiwspól-
nieprzyłączylisiędoMarboda),anizjakimkolwiekinnymludem.
WpóźniejszymokresieLongobardowiepojawiająsięjużtylkoudwóchauto-
rów.Wspisanymzapewnemiędzy150a160r.nWstępiedogeografii”–którywraz
zniezachowanąbezpośrednio15mapą(mapami)ekumenysłusznieuchodzizanaj-
doskonalszeosiągnięcieantycznejmyśligeograficznej16–KlaudiuszPtolemeusz
zegipskiejAleksandriidwukrotniewspominaLongobardów,alewtakisposób,że
niesposóbjednoznaczniewykazać,żewobuprzypadkachchodziojedenitensam
lud.ZgodniezeStrabonemiTacytemuważaichzaodłamSwebów.Kłopotuuczo-
nymdostarczyłapierwszazewzmianekPtolemeusza:nObszarGermaniiwzdłuż
Renu,postępującodpółnocy,zamieszkująniewielkie[ludy]BrukterówiSugamb-
rów,niżejsąswebscyLongobardowie,dalej–TenkterowieiInrionowie”–itak
dalej.Kłopotpoleganatym,żeżadneinneźródłoniepotwierdzapobytujakichkol-
wiekLongobardównadRenem,cowprawdzie,wobecznanegofaktuubóstwaiprzy-
padkowościźródeł,niestanowipodstawydokategorycznegoodrzuceniaodosob-
nionejwiadomościPtolemeusza,który,jakotypowy(choćbezwątpieniagenialny)
kompilator,mógłkorzystaćzróżnych,wdodatkuzrozmaitychepokpochodzą-
cych,takżenamzupełnienieznanychźródeł,przetoniemożnazgóryodrzucić
możliwościczasowegopobytuLongobardów(raczejjakiejśczęściplemienia)tak
dalekonazachódodichźródłowopotwierdzonychnadłabskichsiedzib.Domysł
takicechujejednaktakiesamoprawdopodobieństwo,jakprzeważający,jaksięwy-
daje,wnaucepoglądopomyłcePtolemeusza.
Drugawzmiankanieprzysparzajużtrudności.Powymienieniuludówroz-
mieszczonychnnadOceanem”,tzn.napołudniowychwybrzeżachmórzPółnocne-
goiBałtyckiego,czytamyuPtolemeusza:
Zbardziejwewnętrzu[kontynentu]żyjącychludównajwięksisąswebscyAnglowie,miesz-
kającynawschódodLongobardów,asiedzibyichrozciągająsięwkierunkupółnocnymdo
środkowegobieguŁaby,dalej–swebscySemnonowie,którychsiedzibypołożonesąpoza[na
wschódod]Łabą,odśrodkowegojejbieguwkierunkuwschodnimażdoSuebos,orazBur-
gundowie,doktórychnależykolejnyobszarażdorzekiWisły.Pomiędzynimizamieszkują
15Znanesąjedyniepóźnebizantyńskiekopielubwersje.
16HoryzontgeograficznyPtolemeuszaobejmujeobszarodzachodniegoskrajuEuropypoChi-
ny.Dziełozawieraokoło8100nazwobiektówgeograficznych(rzeki,góryitd.),miastiludów,najczę-
ściejzpodaniemkoordynat(długośćiszerokość)geograficznych.
