Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Czymjestpodmiotowośćprawna?
wania.Nasytuacjętęnakładająsięproblemyprawamiędzy-
narodowegopublicznegoiprywatnegoitd.
Wątpliwościbudzićmożewięcjużnawetto,czyzasadne
jesttraktowaniepodmiotowościprawnejjakopewnejwspól-
nejkategoriicałegosystemuprawnego,czyraczejjakopoję-
cia,którepowinnobyćzrelatywizowanedokonkretnegotypu
regulacjiczystosunkówprawnych.Charakterystycznym
przykłademmożebyćrozbieżnośćwstatusienasciturusalub
nieimplantowanegodoorganizmukobietyzarodkapowsta-
łegowdrodzezapłodnieniainvitro.Wzależnościodkształtu
regulacjiprawnejobowiązującejwdanymmiejscuiczasieich
statusprawnymożebyćdośćdiametralnieróżnywodniesie-
niudokorzystaniazochronyprawnokarnej(awięczdolności
dobyciaofiarąprzestępstwa),zdolnościdoposiadaniaróżne-
gotypuuprawnieńprywatnoprawnychczysposobutrakto-
waniaprzeznormyprawaadministracyjnego(np.uprawnie-
niadootrzymywaniawsparciaśrodkamipomocyspołecznej).
Jestemjednakzdania,jaktobędęsięstarałwykazaćwdal-
szychczęściachniniejszegoeseju,żeniezależnieodtychróż-
niczasadnejesttraktowaniepodmiotowościprawnejjako
kategoriiposiadającejpewienwspólnydlacałegoporządku
prawnegordzeń,konstytuowanyprzedewszystkimnapo-
ziomiekonstytucyjnym,odwołującymsiędookreślonych
metaprawnychzałożeńfilozoficznych,którychpochodnąjest
takżekształt,jakiprzybierapojmowaniepodmiotowościna
gruncieposzczególnychgałęziprawa.Nieoznaczato,żenie
mogąpojawiaćsięwnichniespójności,nieprzekreślająone
jednakmożliwościwskazanianapewienzrąbłączącypo-
szczególneprzejawyiaplikacjezakładanegowdanymsys-
temieprawnymrozumienia,naczympolegaikomumoże
przysługiwaćstatuspodmiotu,anietylkoprzedmiotuprawa.
Poniższerozważaniabędąmiećzatemnaceluprzede
wszystkimrzuceniepewnegoświatłananajistotniejszeaspek-
tytakwłaśniepojmowanejpodmiotowościipojawiających
sięwodniesieniudoniejwyzwań.Będęsięstarałwykazać,
wjakisposóbpoziomfundamentalnychzałożeńfilozoficz-
