Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przechowywanychwkulturzeludowej,lecztakżezgłoduziemi
odczuwanegoprzezchłopstwo,któregodziałkibyłycorazmniejsze
icorazmniejwydajne.Wtychwarunkachargument–cokolwiek
wątpliwy–żenieszczęściagospodarczeSerbiibyłyskutkiem
zawyżaniaprzezWiedeńcełorazuciskuzestronyaustriackiego
iwęgierskiegokapitału,niemógłspotkaćsięzinnąreakcją
społeczeństwaserbskiegoniżpełnaentuzjazmuaprobata.
TeograniczeniastanowiłyteżpożywkędlaobsesjiBelgradu
napunkcieuzyskaniadostępudomorza,corzekomomiało
umożliwićkrajowiwyrwaniesięzzacofania.Relatywnasłabość
handlowegoiprzemysłowegorozwojuSerbiisprawiała,żewładcy
tegokrajubyliuzależnieniodzagranicznychpożyczek,abyzdobyć
środkipotrzebnenawydatkimilitarne,którebyłyimniezbędne
doprowadzeniaaktywnejpolitykizagranicznej.Tozkoleistanowi
wytłumaczeniedlapogłębiającejsiępo1905rokuintegracjiSerbii
zsiatkąpowiązańsojuszniczychParyża,któramiałaswoje
umocowaniewpotrzebachfinansowychigeopolitycznych.
ESKALACJA
Po1903rokuuwagaserbskichnacjonalistówbyłagłównieskupiona
natrójstronnejwalce,któratoczyłasięmiędzySerbami,Bułgarami
iTurkamiwMacedonii.Wszystkosięjednakzmieniłowraz
zdokonanąprzezAustro-WęgryaneksjąBośniiHercegowiny
w1908roku.Ponieważtedwieprowincje,któreformalnienależały
nadaldoImperiumOsmańskiego,znajdowałysięodtrzydziestulat
podaustriackąokupacjąinigdyniepojawiłasiękwestiazmiany
tegoukładu,mogłosięwydawać,żeczystonominalnazmiana
statusuzokupacjinapełnąaneksjęniepowinnarobićżadnej
różnicy.Serbskiespołeczeństwobyłojednakinnegozdania.
Ogłoszenieaneksjiwywołało„bezprzykładnywybuchoburzenia
inarodowegoentuzjazmu”zarównowBelgradzie,jakina
prowincji.Odbywałysię„licznewiece”,podczasktórychmówcy
„nawoływalidowojnyzAustrią”[78].Ponaddwadzieściatysięcy
osóbwzięłoudziałwzorganizowanymwTeatrzeNarodowym
wBelgradzieantyaustriackimwiecu,naktórymprzywódca
