Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JudytaEwaPerczak*
Polskaprasaezoterycznawdwudziestoleciumiędzywojennym
Wstęp
WpołowieXIXw.wHydesville,wstanieNowyJork,siostryFox(Margaret,KateiLeah)
uzyskałykontaktzduchaminawiedzającymipodobnodomichrodziców1.Siostryopraco-
wałysystemporozumiewaniasięzduchamiprzypomocywystukiwanialiteralfabetu2iod
tegoczasuduchyzaczęłynawiedzaćdomywcałejAmeryce.SzybkoteżzawitałydoEuropy
izaczęłosięto,coStanisławWasylewskinazwałnepidemiąstolikówwirujących”
.nZwiosną
1853rokuzaczęłystolikipukaćwcałejEuropie.ParyżiKrakównależałydomiastnajgorliw-
szych.[ł]UniwersytetJagiellońskiobjąłprotektorat,fizycyichemicypukalibezustanku,
dziennikiinformowałydokładnieoprzebiegudoświadczeńł”3.Ton,wjakimpisałWasy-
lewski,historykamator,wskazujenato,żespirytyzmiinnedziedzinyezoterycznemiały
licznychprzeciwników,alerówniewieluzwolenników,itowśródznakomitychnazwisk.
ZagadnieniemspirytyzmuzajmowałysiętakiesławynaukowejakdrJulianOchorowicz
(filozof,matematykilekarz),StefanOssowiecki(chemik)czyMariaSkłodowska-Curie4,
zaśwdwudziestoleciumiędzywojennymm.in.WładysławReymont5.WXXwiekPolska
wkroczyławięczmocnorozwiniętąmodąnietylkonaspirytyzm,aletakżenawróżbiar-
stwo,jasnowidztwoiwieleinnychdziedzinmieszczącychsięwszerokopojętejezoteryce.
Nicdziwnego,żezaowocowałotopublikacjątytułówprasowychpoświęconychtejtematyce.
Czasydwudziestoleciamiędzywojennegotookresożywionejdziałalnościezoterycznej,
aszczególniespirytystycznej,okultystycznej,teozoficznejitp.ZapoczątkowanawXIXw.moda
przetrwaławojnęirozkwitławodrodzonymkraju.Jedni(np.JulianOchorowiczczyStefan
Ossowiecki)traktowalipoważnie,prowadzącwłasnebadanianadzjawiskamiponadzmy-
słowymi,inniuważalispirytyzmzatowarzyskąrozrywkę.Urozmaicałaonaspotkaniatowa-
rzyskie,anawetżyciefrontowe.JózefPiłsudskijużw1915r.uczestniczyłwwywoływaniudu-
*dr;UniwersytetJanaKochanowskiegowKielcach.
1
H.Miś,A.Miś,Okultyzm,magiaiwróżby,KsiążkaiWiedza,Warszawa1982,s.54.
2
A.Zwoliński,Zhistoriispirytyzmu,nSektyiFakty”2002,nr1.Wasylewskitwierdziłnatomiast,żeMałgorzata
Foxrealizowałaseansewrazzeswoimitrzemacórkami,zob.S.Wasylewski,ŻyciepolskiewXIXwieku,Wyd.
Iskry,Warszawa2008,s.393.
3
Tamże.
4
J.Zych,RzeczoduchachwDrugiejRzeczpospolitej,czyliprzewodnikporuchuspirytystycznymopartyna
rzetelnychźródłach,NWPublications,Kraków2009,s.40.Tutajzob.takżerysdziałańspirytystycznychwPolsce
naprzestrzeniwieków.
5
I.Alexander,Ciekawostkiprasowe,http://klubtarota.wordpress.com/szuflada-tarocista-pl/ciekawostki-pra-
sowe/[dostęponlinezdn.11.04.2014].