Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
sPoŁeczno-kulturoWekontekstY
PrzechodzenianaemerYturę
1.1.KULTUROWEKONTEKSTYSTARZENIASIĘSPOŁECZEŃSTW1
Początektegoprocesustarzeniasięludności,któryobecnieobserwujemy
wkrajachzachodnich,dasięzlokalizowaćwczasie.WXIXwieku,piszeJean-
FrancoisBois(1996),miałmiejscewyżdemograficzny,wwynikuktóregopo-
czątkowoprzybyłoludziwewszystkichkategoriachwieku.Spadekliczbyuro-
dzeńpodkoniectegostuleciaspowodowałjednakzwiększeniesięprocentowego
udziałuludziwpodeszłymwieku.Dopieroterazstarośćstałasięzjawiskiemtak
bardzołatwodostrzegalnym,żepoważniezainteresowałabadaczyinwymusiła”
upowszechnieniesięnowychformitreścipolitykispołecznej(por.Goodman
2010).Patrzącsystemowo,możemypowiedzieć,iżinnesąpotrzebyspołeczeń-
stwa,wktórymjestbardzowieluludzistarych,niżtakiego,wktórymdominują
ludziemłodzi.Łatwiejzapewnićstarymopiekę,gdysąnieliczni,arodzinysą
dużeiwielujesttych,którzymogą(poprzezbezpośredniąopiekęlubpoprzez
swojepodatki)zająćsięnimibądźsfinansowaćsystememerytalnyisystemspo-
łecznegowsparcia.NaprzełomieXXiXXIwiekucorazwięcejjestspołeczeństw,
wktórychdużaczęśćpopulacjijestjużnaemeryturze,rodzisięmniejdzieci,
niżjesttoniezbędnedosfinansowaniawprzyszłościsystemuemerytalnego,
awiększośćludzidożywaosiemdziesiątegorokużycia,długokorzystającztego
systemu.Intensyfikujesiępublicznadebatanatematniezbędnościuelastycznia-
niawiekuemerytalnego,nietylkoprzezumożliwianiechętnymwcześniejszego
przechodzenianaemeryturę,lecztakżepoprzezprzedłużanieokresuaktywności
zawodowej,nawarunkachodpowiednichdostanuzdrowiadanejosoby.
Wspołeczeństwachtradycyjnych,wEuropieipozanią,systemyklasyfika-
cyjnezwiązanezprzebiegiemżyciaodbiegająodtego,comówinatentemat
antropologiafizyczna(por.Wolański1979:330-331).Ludziedzieląwnichna
ogółprzebiegswegożyciananiedojrzałość,dojrzałośćistarość.Kulturowyide-
ał,tookrespóźnejdojrzałości.Nowoczesnespołeczeństwauprzemysłowione
konceptualizujązkoleiprzebiegżycia,podobniejakczyniątoantropologowie
1Tenpodrozdziałopierasięczęściowonazmodyfikowanychiskróconychwersjachwcześniej
opublikowanychartykułów(MuchaiKrzyżowski2012;Krzyżowski2011).Wykorzystaniezazgo-
dąwspółautora.
