Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Belzyt,Niepełnosprawność–Edukacja–Dorosłość,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-984-1,©byJoannaBelzyt,2012;©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
20
1.Niepełnosprawnośćjakokryzysżyciowy
Wystąpienietraumyczyzdarzeniakryzysowegowżyciujednostkijestporów-
nywaneprzezpsychologówdotrzęsieniaziemi,któredotykamiasto:dajeszansę
naodbudowęlubstworzenienowychstruktur,byćmożelepszychniżpoprzednie
(Jaśkiewicz,2005).Kryzysstwarzapotencjalnemożliwościrozwojuwkierunku
poprawyzdrowiapsychicznegoiwiększejdojrzałości.Oczywiścienienależyzapo-
minać,żejakopoważnezaburzeniewfunkcjonowaniuorganizmu,spowodowane
niezdolnościądoponownegoosiągnięciarównowagi,możerównieżprowadzićdo
choroby(Błaszczak,2001).
Sytuacjekryzysowezwiązanesączęstoznasileniemsiępoczuciabezradności,
abezradnośćkojarzonajestzwystąpieniemjednejzdwóchkategoriiniekontrolo-
wanychzdarzeń.Pierwsząkategoriętworząsytuacjeocharakterzedługotrwałym,
którewywołująstanbezradności.Sątowięctakiesytuacje,wktórychpomimo
podejmowaniaróżnegorodzajudziałańjednostkanietylkonieosiągapożądanych
wyników,aletakżenieprzybliżasięnawetwmałymstopniudoichuzyskania
(nieodwzajemnionamiłość,nierozwiązanekonfliktyzrodzicami,trudnościfinan-
sowe).Dodrugiejkategoriinależąnagłetraumatycznezdarzenialosowe:śmierć
bliskiejosoby,nieuleczalnachorobalubtrwałekalectwowwynikuwypadku.Brak
kontrolinadzdarzeniamitegotypuiniemożnośćwpływaniananiewiążesięzich
nieprzewidywalnościąiprzypadkowością.Wydajesię,iżstanbezradnościprzypisy-
wanyjesttemu,żejednostka,będącaofiarątakiegozdarzenia,zupełnieniewie,co
marobićwtakzmienionejsytuacjiżyciowej.Tędwojakągenezęniekontrolowanych
zdarzeńcelnieuwypukliłO.Wilde,pisząc:
Wtymświeciespotykająnastylkodwietragedie.Jednąjestnieotrzymanie
tego,czegosięchce,adrugąotrzymanietego,czegosięniechce(za:Sędek,2001,
s.226).
1.3.1.Pojęciekryzysu
Słowo„kryzys”jestjednymznajczęściejużywanychwspółcześniepojęć.Wy-
starczyprzejrzećgazetę,posłuchaćradiaczypooglądaćtelewizję,abyprzeczytać
iusłyszećokryzysiewartości,kryzysierodziny,kryzysiefinansówpublicznych,
kryzysietożsamości.
Termin„kryzys”pochodziodgreckiegosłowakrisisoznaczającegomoment
rozstrzygający,punktzwrotny,okresprzełomu,atakżedoświadczenielubpróbę,
możliwościdoprowadzeniadorozstrzygnięcia.Wjęzykupotocznymterminten
jestnajczęściejużywanydooznaczeniazałamaniasięustalonegoporządkurzeczy
inieskutecznościdotychczasowychregułdziałania,czylipojawieniasięsytuacji
trudnych,wywołującychuludzinapięcie,poczuciedyskomfortuidezorientację.
Wodniesieniudokondycjiczłowiekaoznaczanaruszeniestanujegorównowagi
emocjonalnejorazzakłóceniejegorelacjizotoczeniem.Nierozwiązaniekryzysu
powodujezastójiregreswcyklurozwojowymczłowieka.Kryzysjesttakimstanem
