Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Wzrostgospodarczy
17
wówczaswartośćindeksuIHDIbyłabyrównawartościindeksuHDI.Oczywiścieta-
kiejsytuacjiniemanigdzienaświecie,dlategoteżwskaźnikIHDItraktowanyjest
jakofaktycznypoziomrozwojukapitałuludzkiego,natomiastHDIstanowiprzy-
bliżeniepotencjalnegorozwojukapitałuludzkiego,jakimógłbyzostaćosiągnięty
wwarunkachrówności.Wartośćwykorzystanegownowympodejściuwspółczynnika
informującegoopoziomienierównościjestwyprowadzonazwartościwskaźnika
„nierównościzewzględunapłeć”(GII–GenderInequalityIndex)orazwielowy-
miarowegoindeksuubóstwa(MPI–MultidimensionalPovertyIndex).
Jakiesąkonsekwencjeposługiwaniasięmiaramialternatywnymiwzględem
PKB?Przedewszystkimistotniezmieniasięrankingnajlepiejrozwiniętychpaństw.
Odtego,jakmierzymy,zależydokądzmierzamyinakimsięwzorujemy.Oilezatem
kryteriumPKBpercapitazawzórdajenamKatar,LichtensteinczyMonako,otyle
indeksHDI(HumanDevelopmentReport,2013)wskazuje,żewarunkidlarozwoju
kapitałuludzkiegosąnajlepszewNorwegii,AustraliiorazwStanachZjednoczonych.
ZkoleiwskaźnikIHDInapodiumstawiaNorwegię,AustralięorazSzwecję.Warto
przytejokazjizwrócićuwagęnapozycjęStanówZjednoczonych,którewrankingu
PKBpercapitaznajdująsięwczołówce.Wartośćpotencjalnegorozwojukapitału
ludzkiegomierzonaindeksemHDIlokujetenkrajwśródnajlepszych,apouwzględ-
nieniumiarodnoszącychsiędonierównościwrankinguIHDIspadająnarelatywnie
odległe16.miejsce(tab.1.1).
Wybórodpowiedniegowskaźnikajestwyboremstrategicznym,gdyżtoodniego
zależy,jakwmiędzynarodowychzestawieniachbędąprezentowałysięróżnekraje
ijakiesferybędąmusiałyudoskonalać,żebyzająćlepszemiejsce.Znowuwracajed-
nakproblemstricteaksjologiczny,ponieważtakiwybórjestwyboremmoralnym,
wktórymdokonujesięprzedłożeniajednychwartościnadinne.Wróżnychspołeczeń-
stwachmogądominowaćróżnewartości.Dlajednychdobrem,któregomaksymaliza-
cjinależynadaćpriorytet,mogąbyćdochody,alejużdlainnychmożetobyćilość
czasuwolnegoalbozdrowie.Ododpowiedniejhierarchiipreferencjizależądecyzje
polityczneorazto,jakdanykrajpostrzegasięnatleinnych.Niejakoodzwierciedle-
niempowyższychdylematówjestwspomnianyBetterLifeIndex,któryjestindeksem
dynamicznym:wartośćosiąganaprzezdanykrajjestbezpośredniouzależnionaod
subiektywnychkryteriównadanychprzezużytkownikaindeksu.
Ponadtonauwagęzasługujątakżeinnepróbystworzeniawskaźnikówrozwoju
alternatywnychwzględemPKB.PrzykłademjestpromowanyprzezBhutanindeks
szczęściakrajowegobrutto(GrossNationalHappiness),któryuwzględniatakie
obszary,jaksprawiedliwośćitrwałośćrozwojuspołeczno-gospodarczego,szeroko
rozumianewartościkulturowe,stanśrodowiskanaturalnegoorazjakośćrządzenia.
Zkoleipolskimwątkiemwtejtematycejesttakzwanyzintegrowanyindekspo-
myślności,ZIP(Kołodko,2008),monitorującyczterysferyżyciainadającyimod-
powiedniewagi:
•sferagospodarcza(waga=40%)–mierzonazapomocąPKB;
•sferasamopoczucia(waga=20%)–zdrowie,zadowolenie,poziomwykształce-
nia,jakośćżyciapublicznego;
