Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdział1
zmianspołeczno-kulturowychzachodzącychwspołeczeństwach(związanych
m.in.zpostępującąindywidualizacjąspołeczeństw,medykalizacjążyciairoz-
wojemtechnologicznym)41,uznawanie,żedanajednostkastajesięosobąstarą
poprzekroczeniuokreślonegowieku,wydajesięzbytarbitralnymiuproszczo-
nympodejściem42.Niemniejjednak,przyjętyumownieprógstarościnapozio-
mie65lat,mimoiżcorazbardziejdyskusyjny,pozwalanaporównywanie
badańodnoszącychsiędostarości,arealizowanychwróżnychkrajach,dla-
tegowniniejszejpracy,osobąstarąbędzienazywanaosoba,któraprzekroczyła
tenwiek.Zewzględówstylistycznychibiorącpoduwagęzakresprzedmiotowy
prowadzonychbadań,zamienniezokreśleniemHosobastara”stosowanebędą
zwroty:Hosobystarsze”,Hstarsiludzie”iHseniorzy”.
1.1.2.Zjawiskodemograficznegostarzeniasię
Pierwszepracebadawczenadprocesemstarzeniasiękoncentrowałysię
naujęciujednostkowym–najpierwstałsięprzedmiotemnaukprzyrodniczych
(biologia,medycyna),późniejnaukspołecznych(psychologia,socjologia).
Badanianadstarzeniemsięzbiorowościludzkichrozwinęłysięznaczniepóźniej
–naprzełomieXVII/XVIIIw.Zchwiląwyodrębnieniasięwnaukachspołecz-
nychdyscyplinzajmującychsięproblematykąludnościową(demografia,staty-
stykaludności),procestenzacząłbyćpostrzeganynapoziomiezagregowanym
jakozmianywrozkładziewiekupopulacji43.
Zjawisko,zktórymmamydoczynieniaaktualnienaobszarzeUniiEuro-
pejskiej,wnaukachspołecznychdefiniowanejestjakotzw.starzeniedemo-
graficzne,przezcorozumiesięsystematycznywzrostodsetkaosóbstarych
41
WtymkontekściewartozwrócićuwagęnastanowiskoJonathanaHerringa,któryuważa,
żeosobąstarąjestta,którąjakostarąpostrzegaspołeczeństwo–patrzszerzej:J.Herring,
OlderPeopleinLawandSociety,Oxford2009,s.3–4.
42
Wliteraturzeanglosaskiejpojawiłysięjużwynikibadań,którepokazująm.in.żeodejście
odkryteriumprogumetrykalnegowbadaniachnadstarościąmożeprowadzićdozaskakujących
wniosków,np.stwierdzenia,żespołeczeństwaeuropejskiewcaleniestarzejąsiętakszybko,jak
natowskazujądemografowie.WswoichpracachSandersoniScherbovpodkreślają,żeobec-
nie,przyokreślaniu,kimjestosobastara,maznaczenienietyleosiągnięciemniejlubbardziej
sprecyzowanegowiekuemerytalnego,leczbardziejwskaźnikoczekiwanegodalszegożycia
iszeregczynników,którewpływająnajednostkowepostrzeganiestarości(wykształcenie,stan
zdrowia,środowiskożycia)–patrz.szerzej:W.C.Sanderson,S.Scherbov,FasterIncreasesin
HumanLifeExpectancyCouldLeadtoSlowerPopulationAging,HPLoSONE”2015,vol.10,
nr4,artykułdostępnynastroniehttp://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.
pone.0121922[dostęp:31.05.2021].
43
Natematewolucjibadańnadstarzeniemsięiczynnikówwpływającychnateprace–patrz
szerzej:S.Wierzchosławski,DemograficzneaspektyprocesustarzeniasięludnościPolski,HRuch
Prawniczy,EkonomicznyiSocjologiczny”1999,z.1,s.19–21.
