Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MichałKuziak,OprelekcjachparyskichAdamaMickiewicza,
Słupsk2007,ISBN978-83-7467-102-6,©byWNAkademiiPomorskiejwSłupsku
nawiększośćtezdotyczącychtwórczościjejautora,cowięcej,niejed-
nokrotnietezsprzecznych.Byniebyćgołosłownym,wskażętunapo-
jawiającąsięwprelekcjachitakważnądladyskursuMickiewicza–
wręczpodstawowądlakonstruowanejprzezniegomitologii–figurę
SłowianinaorazSłowian,którzyokazująsiękiminnymwperspektywie
wewnątrzsłowiańskiej(określajądostrzeżonam.in.przezStanisława
Pigoniakategoriadualizmusłowiańskiego
3),kiminnymnatomiastdla
Zachodu(wtymkontekściepodkreślanajest,choćniezawszekonse-
kwentnie,jednośćsłowiańska);szczególnymprzypadkiemtejniejedno-
znacznościjestprzedstawieniewprelekcjachRosjiiRosjanina.Cowię-
cej,SłowianieMickiewiczaokazująsiętakludemprzeszłości,ludem
idealizowanymwzwiązkuzkategoriąźródła,jakiludemprzyszłości,
krytykowanymzaprzeszłość,wktórejm.in.mielipozostawaćbierni.
Ijeszczejedno:Słowianiemająmitologięijejniemają,zwszelakimi
konsekwencjamitegofaktu
4.
Odrazupowiem,żeniezadowalamniewyjaśnieniefenomenutakich
sprzecznościprzyjmowaneprzezhermeneutówkrytycznych,którzy
ograniczalisiędoobarczaniaMickiewiczawinązaniespójnośćjego
wywodów,stwierdzającniekompetencjępoety-profesora(czyniłtak
jeszczeWeintraub,któryzauważałjednakekonomięprofecjiiimprowi-
zacji,mającychodpowiadaćzatakiesprzeczności
5).Podobnieniesądzę,
bysprawatamogłazostaćwyjaśnionadziękihermeneutyceprzyjętejnp.
jakozałożeniemetodologiczneprzezAndrzejaWalickiego,piszącego
ostrukturzemyśliwprelekcjachparyskichiusiłującegouporządkować
owąmyśl,poddaćjąwładzycentrum,którymjestmesjanizmIIIiIV
kursuLiteraturysłowiańskiej(samtenmesjanizmzostajeprzytym
uspójnionyprzezbadacza)
6.
Mickiewiczmusiałzdawaćsobiesprawęzkłopotówzwiązanych
zdyskursem.Świadczyotymchoćbyprogramoweprzyjęcieretoryki
mowyiimprowizacji,mającychzastąpićpismo,ułatwiającpoznanie,
ekspresjęorazporozumienie–wszystkietetrzyaspektymowy,atakże
działaniesąwskazywaneprzeztwórcę.Pozostajeonjednaknastawiony
ambiwalentniewobecswojegodyskursu.Zjednejstrony,np.wewstępie
———
———
—
3Zob.S.Pigoń,Dramatdziejowypolsko-rosyjskiwujęciuMickiewicza,[w:]Na
wyżynachromantyzmu.Studiahistoryczno-literackie,Kraków1936.
4NatakąaporetycznośćfigurySłowianinazwracauwagęA.Witkowska(Sławianie,
mylubimsielanki,Warszawa1972,s.157).
5Zob.W.Weintraub,Poetaiprorok.RzeczoprofetyzmieMickiewicza,Warszawa
1982(rozdz.Prelekcjeparyskiejakoprofecja).
6Zob.A.Walicki,Filozofiaamesjanizm,Warszawa1970,s.274.
9
