Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Trudyfilozoficznejwędrówkinaszczyt
-Zatembógjestcałkowicieprostyiprawdziwywczynieiwsłowie,ianisięsam
nieodmienia,anidrugichwbłądniewprowadza,aniwwytworachwyobraźni,ani
wsłowach,aniwzsyłaniuznaków,aniweśnie,aninajawie.
(...)tojesttendrugiwzór,wedługktóregonależyobogachmówićiproząiwier-
szem(...)
21
.
Mitysłużąponadtousprawiedliwianiuwadludzkiegocharakteru,
gdyżibogowiesąnimiobarczeni,apoezjawieszczaukazujeludzijako
płaczliwychzpowoduśmiercibliskichczystratymajątkuitp.Tapoezja
równieżniemożesłużyćwychowaniu.Wpoezjimożnapozostawićto,
coznosistrachprzedśmierciąiwyrabiahartducha.Inaczejmówiąc,
poezjamabudowaćcharakter,anierujnowaćgo.Dlategozałożyciele
miasta(idealnejpolis)powinniznaćwzory,wedługktórychpoecimają
układaćmity,amityniewłaściweniezostanądopuszczonedopublicz-
nejwiadomości.ZostanąwykreślonenawetzIliadyHomera.Powinny
byćrównieżułożonewzorywdziedzinieteologii,mówiące,jakina-
prawdęjestbóg
22
.
Platonwyraźniewskazuje,iżzpowodówpoznawczych,aleteżmo-
ralnych,wychowawczychipolitycznych,należyprzejśćodmitówdo
opowiadaniawprostobogu,któryjestprosty,niezmienny,dobry,nie-
kryjącysiępodróżnymizmysłowymipostaciami.Takacharakterystyka
bogaprzypominapodpewnymiwzględamiopisniezmiennegoipro-
stegobytuParmenidesa,choćwujęciuPlatonaowemudoskonałemu
bytowiprzysługująjeszczecechyosobowe.
Przejścieodteologiinaturalnejdometafizykibogazdajesiękończyć
drogęfilozofowania,jestpunktemdocelowymfilozoficznychrozważań.
AjednakPlatonpowracadomitów.Czymiałobytooznaczaćrezygna-
cjęznawróceniaipowrótdopozorówwiedzy?WedługRealegopowrót
domitunieoznaczaponownegoposługiwaniasięmitemprzedfilozo-
ficznym.Nowyrodzajmituzostałskonfrontowanyzlogosem.Mitten
pozwalawyjśćpozaograniczeniapoznawczerozumudialektycznego,
stajesięformąrozumnejwiary,szukawyjaśnieniawlogosie,alogosdo-
pełnieniawmicie
23
.Takujmującwzajemnerelacjemiędzymitemilogo-
sem,Realezdajesięodwoływaćdopóźniejszejformułyśw.Anzelma:
fidesquaerensintellectum-wiaraszukającazrozumienia.
21Platon,Państwo,382e-383a,s.130.
22Ibidem,379a,s.122.
23G.Reale,Historiafilozofiistarożytnej,s.66.
~49~
