Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ochronazatrudnieniakobietwciążyipoporodzie
wstandardachmiędzynarodowych
Ochronaprzedzwolnieniemzpracywokresieciążyipoporodzienależydonajstarszychnarzędzi
politykispołecznejstosowanychwceluochronymacierzyństwa.JużpierwszaKonwencja
MiędzynarodowejOrganizacjiPracy,dotyczącaochronymacierzyństwa,przyjętaw1919r.(Nr3),
wprowadziłaochronęstosunkupracy.Odtegoczasuustawodawstwochroniącemacierzyństwo
(awszczególnościzakazzwalnianiakobietzpracy)objęłowiększośćkrajów:53na56krajów,które
przekazująinformacjedoMiędzynarodowejOrganizacjiPracy.
Mimoogromnegopostępu,jakidokonałsięodczasuprzyjęciaKonwencjiMOPNr3,nadalwwielu
krajachmacierzyństwojestźródłemdyskryminacjikobietwpracyiwdostępiedopracy.Praktyki
dyskryminacyjne,jakiewystępowałyiwystępująnadalwwielukrajach,byłyjednązprzyczyn,dla
którychrozwinęłosięustawodawstwodotyczącerównychszansirównegotraktowaniakobiet
imężczyznnarynkupracy(MOPiUE).
PierwszaKonwencjaMiędzynarodowejOrganizacjiPracy,dotyczącaochronymacierzyństwa
iprzyjętaw1919r.(Nr3),obejmowałajedyniekobietyzatrudnionewprzemyśleihandlu.
Wprowadziłaona12-tygodniowyurlopizasiłekmacierzyński,przerwynakarmienieorazochronę
przedzwolnieniempodczasurlopu.
NastępnedwieKonwencjeMiędzynarodowejOrganizacjiPracypoświęconeochroniemacierzyństwa
zostałyprzyjętew1952r.(Nr103)iw2000r.(Nr183).
KonwencjaNr183z2000r.[1]wydłużyłaokresochronyprzedzwolnieniemzpracykobiety:
obowiązujeonpodczasciążyiurlopumacierzyńskiego,któregominimalnyokreswydłużonyzostałz12
do14tygodni.Zakazzwolnieniaobejmujerównieżokresynieobecności(urlopów)przedurlopemipo
urlopiemacierzyńskimwsytuacjichorobylubryzykakomplikacjizwiązanychzciążąlubporodemoraz
wokresachpopowrociedopracy,regulowanychwustawodawstwiekrajowym.
RównocześniezKonwencjąNr183zostałaprzyjętaRekomendacjaNr191,którazaleca,
byminimalnyokresurlopumacierzyńskiegowynosił18tygodni.
ZakazzwolnieniazpracyzawartywKonwencjiNr183MOPodnosisięjedyniedosytuacji,
wktórychpowodyzwolnieniasązwiązanezciążą,porodemiichkonsekwencjamilubopiekąnad
dzieckiem.wprzypadkuzwolnieniazpracydowód,żeniejestonozwiązanezmacierzyństwem,leży
postroniepracodawcy(art.8).JednocześnieKonwencjaNr183zobowiązujepaństwaczłonkowskie
dowprowadzeniazapisów,któremająchronićkobietyprzeddyskryminacjąwpracyzpowodu
macierzyństwa.Dotycząonenietylkozatrudnienia,alerównieżposzukiwaniapracy.
Doochronymacierzyństwaodnosisięrównieżprawoeuropejskie–omówionawcześniejDyrektywa
Rady92/85/EWG.
WkrajachczłonkowskichUEstosowanesądwapodejściadoochronykobietpodczasciążyipo
porodzie:
•obowiązujezakazzwalnianiazpracyzpowodówzwiązanychzmacierzyństwem,takichjakciąża
iporód,orazkorzystaniazprawpracowniczychznimizwiązanych;
•zakazzwolnieniazpracydotyczyokreślonychokresów,takichjakokresciążyiokresypoporodzie,
którepokrywająsięzokresemurlopumacierzyńskiegoczywychowawczego;ustawodawstwo
przewidujewyjątki,pozwalającenazwolnieniezpracyrównieżwtychokresach.
Wkrajach,wktórychjestokreślonyokresochronyprzedzwolnieniemzpracy,jegodługośćjest
bardzozróżnicowana.Okresochronyprzedzwolnieniemzpracyobejmujeokresurlopu
macierzyńskiegoiurlopówwychowawczychwFinlandii,Hiszpanii,Irlandii,Polsce,Słowacji,
Słowenii,SzwecjiiWielkiejBrytanii.winnychkrajachjestondłuższyodurlopumacierzyńskiegoo1–
4miesiące(Belgia,Francja,Niemcy,Litwa).WeWłoszechinaŁotwieochronaprzedzwolnieniem
zpracytrwadoukończeniaprzezdzieckopierwszegorokużycia,anaLitwie–3lat(por.tab.1.1).
Tabela1.1.Podstawoweinformacjedotycząceochronyprzedzwolnieniemzpracywokresieciążyipourodzeniu
dzieckawkrajachnależącychdoUniiEuropejskiej(wg15)
