Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Podstawyfunkcjonowaniaopiekizdrowotnej
1.1.2.Potrzebyzdrowotne
Społeczneiindywidualneznaczeniezdrowiapowoduje,żepopytnausługiopieki
zdrowotnejopierasięwwiększościprzypadkównienazdolnościachichęciachpłat-
niczychpacjenta,lecznajegopotrzebach.Potrzebęzdrowotnądefiniujesięjakoróż-
nicęzachodzącąmiędzyrealnymstanemzdrowiaastanemtraktowanymjakopunkt
odniesienia(np.stanakceptowanywdanychwarunkachalboidealnyzpunktuwidze-
niaprzyjętychzałożeń)8.Przytakiejinterpretacjipojęcia„potrzeby”,próczokreśle-
niapewnegostanurzeczyopisanegoprzezgrupęzjawiskzdrowotnych,postulowane
jestpodjęciedziałańinterwencyjnychwceluzlikwidowaniaowejrozbieżności.Ak-
centnaaktywnośćzmierzającądozaspokojeniarozpoznanychpotrzebjestkładziony
szczególniewdokumentachŚwiatowejOrganizacjiZdrowia.
Autoremkoncepcjipotrzebyjakozakłóceniazaistniałegowstaniezdrowialubdo-
brymsamopoczuciujednostkijestA.Donaberian.Wedługniegośledzeniepowstałe-
gowtensposóbodchyleniajestdomenąprofesjonalistów,awwynikuowejobserwa-
cjidochodzidookreśleniaobiektywnychpotrzebzdrowotnych.Genezauznawaniale-
karzyzajedynychdysponentówwiedzymedycznejiprzeztoobdarzonychniepod-
ważalnymautorytetemiautonomiądziałaniatkwiwideologiiprofesjonalnej,
popularnejszczególnienaprzełomielatsześćdziesiątychisiedemdziesiątych.Jejczo-
łowyprzedstawiciel,socjologT
.Parsons,uzasadniałdominującąrolęlekarzyich
szczególnąkompetencjąwomawianejsferzerzeczywistości.
ZmniejradykalnejperspektywyoceniłpotrzebyJ.Bradshaw.Pojęcie„potrzeb
obiektywnych”zastąpiłonpojęciempotrzebynormatywne,relatywizującosądeks-
pertaokolicznościami,wjakichzostałonwydany.Chodzituopostępmedycyny
iwynikającązeńzmiennośćocenydanegoprzypadkuklinicznego.Zinicjatywy
J.Bradshawazaczętorównieżuwzględniaćpercepcjępotrzebprzezsamychpacjen-
tów.Wspomnianybadaczokreśliłjemianempotrzebodczuwalnych.Mająonecha-
raktersubiektywny,zależnyodwrażliwościdanejosoby,atakżeodwarunkówegzo-
genicznych,takichjakdostępnośćusługzdrowotnych.Warunkowaneonenie
tylkopoziomemkulturyosobistejdanegoczłowieka,aleisposobemedukacjispołe-
czeństwaprzezadekwatneinstytucje.Wprzeciwieństwiedopotrzebobiektywnych,
koncentrującychsięnasomatycznejstronieludzkiegoorganizmu,potrzebyodczu-
walneobejmująrównieżaspektypsychiczneiemocjonalne.Owpływieosobowości
człowiekanarozmiarartykułowanychprzezeńpotrzebpisałL.Tazbir9.Wedługnie-
gooddziaływanieczynnikówosobowościowychwynikazarównozeświadomości
danejosobycodokoniecznościleczenia,jakizzaufania,jakimpacjentdarzydo-
stawcówusługzdrowotnych.
8W.C.Włodarczyk,Politykazdrowotnawspołeczeństwiedemokratycznym,Vesalius,Łódź–Kra-
ków–Warszawa1996,s.126.
9L.Tazbir,Zagadnieniaekonomikisłużbyzdrowia,CentrumMedyczneKształceniaPodyplomo-
wego,Warszawa1987,s.26.