Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uszkodzeniamiejscowe
Właściwościzwiązkuchemicznego,czylijegocharakterystykafizyko-
chemicznamaoczywiścieistotnywpływnato,jakądrogąbędziesięon
przedostawałdoorganizmuijakiebędziewywoływałskutki.Związekche-
micznymożewystępowaćwpostaciciałastałego,cieczylubmożebyćga-
zem.Ciałostałe(lubciecz)możebyćrozpuszczonewwodzie,naprzykład
cukierwherbacie,lubwinnymrozpuszczalniku,np.walkoholu(alkohol
jestpowszechnieużywanymrozpuszczalnikiemolejkóweterycznych,np.
przywyrobieperfum).Cieczmożebyćlotna,jakbenzynaczybenzynala-
kowa.Ciałostałemożewystępowaćwpostacidrobnychcząstek,kryształ-
ków(np.sól)lubbardzodrobnychcząstek.Ponadtozwiązkichemiczne
mogąmiećwłaściwościdrażniącelubżrące,jakwielekwasówizasad,np.
kwasakumulatorowy(kwassiarkowy),kwasdousuwaniakamieniazczaj-
nika(kwasmrówkowy),sodakaustyczna(wodorotleneksodu),którajest
składnikiemśrodkówdoczyszczeniapiekarników.Tegorodzajuzwiązki
mogąniebyćłatwowprowadzanedownętrzaorganizmużadnymztrzech
wymienionychsposobów,alepowodująuszkodzenietkanek,zktórymisię
kontaktują.Substancjecałkowicienierozpuszczalnewtłuszczach,atakże
bardzodobrzewnichrozpuszczalne,alenierozpuszczalnewwodzie,rów-
nieżsąsłabowchłaniane.Alenawetbardzomałailośćzwiązkuchemiczne-
gomożeokazaćsiętoksyczna.Substancje,któredobrzerozpuszczająsię
wtłuszczach,sąlepiejrozprowadzaneworganizmieiłatwiejwchodzą
wreakcjemetabolizmu.
Rozważającskutkikontaktuzezwiązkamichemicznymi,należyrów-
nieżwziąćpoduwagę,czyjesttokontaktsporadyczny,czywystępuje
wsposóbciągłynaprzestrzenidni,tygodni,anawetmiesięcy(czyjestto
narażenieostre,czyprzewlekłe).Skutkidziałaniadanegozwiązkuzależą
wdużejmierzezarównooddynamikijegodziałania,jakiodwielkości
dawki.Wpływtychczynnikówjestopisanywdalszejczęścitegorozdziału.
Uszkodzeniamiejscowe
Związekchemicznywysocereaktywny,drażniącylubżrącymożewywołać
uszkodzeniawpunkcielubnaobszarzewystawionymnajegodziałanie.
Cieczetakie,jakodkamieniaczdoczajnika(kwasmrówkowy),kwasakumu-
latorowy(kwassiarkowy),sodakaustyczna(wodorotleneksodu)iwybielacz
(podchlorynsodowy)mogąpowodowaćtrwałeuszkodzeniaskóry,oczulub
przełykuiżołądka,jeślidojdziedokontaktuztymiczęściamiciała.Wła-
ściwościte,niestety,sąwykorzystywaneniekiedyprzypodejmowaniuprób
samobójstwaprzezpołknięciewłaśnietakichsubstancji;odkamieniaczczy
wybielaczwywołujepoważneuszkodzenieśluzówkijelit(patrzprzypadek
opisanynas.196).
13
