Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OCHRONAZDROWIAJEDNYMZPODSTAWOWYCH
PRAWCZŁOWIEKA
Prawodoopiekizdrowotnejdlajednostkiispołeczeństwajestjednymzprawczło-
wiekagwarantowanychwdokumentachNarodówZjednoczonych.Dośćdługadro-
gaprowadziładopotwierdzeniategoprawanakonferencjizorganizowanejprzez
WHOiUNICEFwAłmaAciewroku1978,alewprowadzonytamslogan:nZdro-
wiedlawszystkichwroku2000”,niedoczekałsięrealizacjiwplanowanymtermi-
nie.Dopierowostatnimdziesięcioleciustałosięoczywiste,żestanzdrowiaspołe-
czeństwawarunkujejegorozwójekonomiczny,socjalnyipolityczny,iżeistnieją
zależnościodwrotne.Zatymstwierdzeniemopowiedziałosięwielemiędzynarodo-
wychinstytucjiiorganizacjioraz–conajważniejsze–znalazłosiętrochępienię-
dzynapoparcieprogramówprozdrowotnych.Wieletrudnościsprawianietyle
określeniezdrowotnychpotrzebkrajówbiednych,ileracjonalnysposóbichzaspo-
kojenia,tymtrudniejszy,żezależyonodwieluczynnikówpolitycznych,ekono-
micznychikulturowych.Programpodstawowejopiekizdrowotnej(ang.primary
healthcare)wswejpierwotnejformieokazałsiętrudniejszywrealizacjiniżzakła-
dano,aponadtoniewystarczającydolikwidacjiistotnychproblemówwskalinaro-
dowejiglobalnej.Problemamitymisą:nierównośćdostępudoopiekizdrowotnej,
nierównomiernerozmieszczeniekadrmedycznych,nieprawidłoweinwestowanie,
stawiająceniekiedynapierwszymmiejscuzaopatrzeniewskomplikowanątech-
nicznieaparaturęprzybrakuwyposażeniapodstawowego,niedostateczneszkolenie
personelumedycznegoiadministracyjnego,brakszerokodostępnejinformacji
ozdrowiuiskutecznejoświatyzdrowotnejiwkońcuniezadowalającystanwspół-
pracyresortuzdrowiazinnyminarodowymiinstytucjamioraztrudnościwewspół-
pracywieluorganizacjimiędzynarodowychnadwspólnymcelem,jakimjestpopra-
wasytuacjizdrowotnejwskaliglobalnej.WHO,mającaogromnezasługi
wlikwidacjiniektórychchoróbzakaźnych(ospaprawdziwa,poliomyelitisnakon-
tynencieamerykańskim,znaczneograniczeniezapadalnościnatrądidrakunkulo-
zę),promujetzw.uniwersalnysystemopiekizdrowotnej,któryzakładawysoki
standardopiekipodstawowej,aktóregoskuteczneiracjonalnedziałaniebyłoby
ekonomicznieuzasadnioneispołecznieakceptowane.Pozostająnadalnierozwią-
zanepytania:jaksięmazdrowiepojedynczychosóbdozdrowiaspołeczności,ile
starańinakładówfinansowychpowinnobyćprzeznaczonenaleczenieskutków
choroby,ailenazapobieganiejej,czyzwalczaćnajważniejszechorobyprograma-
miodgórnymi(ang.verticalapproach),czyprogramamirealizowanymiwterenie
(ang.horizontalapproach),iwkońcu:ktomazatowszystkopłacić(bogaci,wszy-
scy,instytucjecharytatywne).Jestoczywiste,żeprogramyopiekizdrowotnejmu-
sząbyćadaptowanedolokalnychsytuacji(np.uwzględniaćznacznyudziałośrod-
kówmisyjnychwochroniezdrowiawkrajachbiednych).Wtejniejasnejsytuacji
powracająsystemyochronyzdrowiascentralizowaneiprojektyzwalczanianajważ-
niejszychproblemówzdrowotnychprzezprogramyspecjalistyczne,sterowane
odgórnie.
35
